KDV Hesaplama Aracı

Türkiye'de Katma Değer Vergisi (KDV), 1984 yılında yürürlüğe giren 3065 Sayılı Kanun ile düzenlenmektedir. Vergi sistemi, kişilerin ve kurumların kazançlarını ve ödemeleri gereken vergi miktarını belirli dönemlerde beyan etmeleri üzerine kuruludur. Bu sayede, vergi kaçakçılığının önüne geçilmesi amaçlanmaktadır. KDV beyannamesi, her ayın 24'üne kadar verilmektedir ve KDV, beyan edilen ayın 26. gününe kadar ödenmelidir. Geç ödeme durumunda gecikme faizi uygulanmaktadır. Ayrıca, yüksek KDV miktarları için vergi dairesi, alacağını garantiye almak amacıyla banka hesaplarına bloke koyabilmektedir.
Ülkemizdeki KDV sistemi, mal ve hizmet teslimi yapanların, teslim sırasında düzenledikleri fatura gibi belgelerle KDV'yi tahsil etmelerini gerektirir. Bu toplanan KDV, hesaplanan KDV olarak adlandırılmaktadır. Devlet, KDV Kanunu'nda zaman zaman değişiklikler yaparak, sistemi güncel tutmaktadır ve bazı dönemlerde vergi affı gibi uygulamalarla gecikme faizlerinden vazgeçebilmektedir.

KDV hesaplama formülü, işlem türüne göre iki şekilde kullanılmaktadır:
1) KDV Hariç Tutar Üzerinden Hesaplama:
KDV Tutarı = Vergi Hariç Tutar × KDV Oranı
Vergi Dâhil Tutar = Vergi Hariç Tutar + KDV Tutarı
2) KDV Dâhil Tutar Üzerinden Hesaplama (Brütten):
KDV Tutarı = Vergi Dâhil Tutar × (KDV Oranı / (100 + KDV Oranı))
Vergi Hariç Tutar = Vergi Dâhil Tutar – KDV Tutarı

KDV dâhil hesaplama, vergi tutarının mal veya hizmetin toplam bedeline dahil olduğu durumlarda, bu tutar içinden KDV’yi ayırmak amacıyla uygulanır. Bu işlemde kullanılan formül, KDV = Vergi Dâhil Tutar × (KDV Oranı / (100 + KDV Oranı)) şeklindedir. Bu yöntem, özellikle vergi dâhil fiyat üzerinden işlem yapan işletmelerin, KDV tutarını net biçimde belirlemesini sağlar.
Örneğin, KDV dâhil satış fiyatı 1.200 TL olan bir ürün için %20 oranında KDV uygulanıyorsa, KDV = 1.200 × (20 / 120) = 200 TL olarak hesaplanır. Bu durumda vergi hariç tutar 1.000 TL, KDV tutarı ise 200 TL olacaktır.

Türkiye’de %1 oranında KDV uygulanan ürünler, temel ihtiyaç maddeleri kapsamında değerlendirilen ve I sayılı listede yer alan mallardan oluşmaktadır. Bu kapsamda; buğday, arpa, mısır, pirinç gibi işlenmemiş tarım ürünleri, süt, yumurta, sebze ve meyve gibi temel gıda maddeleri ile net alanı 150 metrekareyi geçmeyen konut teslimleri %1 KDV oranına tabidir. Ayrıca un, ekmek, bebek maması ve bazı yem ürünleri de bu oranda vergilendirilir. Bu oran, sosyal adaletin sağlanması ve düşük gelirli tüketicilerin temel ihtiyaçlara daha düşük maliyetle ulaşabilmesi amacıyla uygulanmaktadır.

%20 oranında KDV ise genel orandır ve I ile II sayılı listelerde yer almayan tüm mal ve hizmetler için uygulanmaktadır. Bu oran; sabun, şampuan, deterjan, dezenfektan, tuvalet kağıdı, kağıt havlu, peçete, hazır giyim ürünleri, elektronik cihazlar, mobilya, otomobil, mücevher, kozmetik ürünleri, alkollü içecekler, tütün mamulleri, akaryakıt, cep telefonu ve aksesuarları gibi birçok tüketim malı ile çeşitli hizmet grupları için geçerlidir. Aynı zamanda reklam, danışmanlık, eğitim ve sağlık dışı özel hizmetler de bu orana tabi tutulmaktadır. KDV Kanunu’na ekli listelerde yer almayan tüm işlemler için varsayılan olarak bu oran geçerlidir.

KDV matrahı, ürün veya hizmetin KDV eklenmeden önceki tutarını belli etmektedir. KDV matrahı, ürün veya hizmetin KDV içermeyen fiyatının aylık toplamıdır.

KDV hesaplama yuvarlama farkı, virgülden sonraki üçüncü basamak eğer beşten büyük ise, yukarıya doğru yuvarlama işleminin yapılmasına verilen isimdir. Örnek vermek gerekir ise, 2,257 sayısı 2,26 olarak yukarıya doğru yuvarlanabilmektedir.

İki Bilinmeyenli KDV Hesaplama, bir ürünün net fiyatını ve üzerine eklenecek KDV oranını kullanarak, toplamda ne kadar ödeneceğini belirlemeyi sağlayan hesaplama yöntemidir.

Katma Değer Vergisi (KDV) mükellefleri, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca, Türkiye’de gerçekleşen ticari, sınai, zirai ve serbest meslek faaliyetleri kapsamında mal teslimi ve hizmet ifasında bulunan gerçek ve tüzel kişilerdir. Bu kişiler, yürüttükleri faaliyet sonucunda ortaya çıkan katma değeri vergilendirmekle yükümlüdür.
KDV mükellefi sayılan başlıca kişi ve kurumlar şunlardır:
- Gerçek kişiler (Ticaret yapan, hizmet sunan veya serbest meslek faaliyetinde bulunan bireyler (örneğin doktor, avukat, esnaf vb.),
- Tüzel kişiler (Şirketler (A.Ş., Ltd. Şti. vb.) ve diğer kurumlar (dernekler, vakıflar) eğer iktisadi işletme niteliğinde faaliyet gösteriyorsa),
- İthalatçılar (Türkiye’ye mal ve hizmet ithal eden kişi ve kuruluşlar),
- Organizatörler ve aracılar (KDV’ye tabi işlemlere taraf olan ya da bu işlemleri organize eden kişi ve firmalar),
- Vergiden istisna olmayan kamu kurumları (Mal veya hizmet teslimi gerçekleştiren ve vergiye tabi işlemler yürüten kamu idareleri ve kuruluşları).

Brütten KDV hesaplama, vergi dâhil toplam tutar üzerinden KDV tutarının ayrıştırılması işlemidir. Bu yöntem, özellikle fiyatın brüt (KDV dahil) olarak belirlendiği durumlarda, vergi matrahını ve buna karşılık gelen KDV tutarını tespit etmek amacıyla kullanılır. Hesaplamada kullanılan temel formül, KDV = Vergi Dâhil Tutar × (KDV Oranı / (100 + KDV Oranı)) şeklindedir. Bu yöntem, muhasebe uygulamalarında ve fatura düzenlemelerinde sıklıkla tercih edilmektedir.
Örneğin, vergi dâhil fiyatı 1.200 TL olan bir ürün için %20 oranında KDV uygulanıyorsa, KDV tutarı 1.200 × (20 / 120) = 200 TL, vergi hariç fiyat ise 1.200 – 200 = 1.000 TL olarak hesaplanır. Bu hesaplama, brüt fiyat üzerinden net vergi ve mal bedelinin doğru şekilde belirlenmesini sağlar.