Etkili bir stok yönetimi, müşterilere zamanında ürün tedarik etmenizi sağlayacağı için hem müşteri memnuniyeti kazanmanızı hem de kar oranının artmasını sağlar.
Değişen müşteri talepleri, davranışları, mevcut sermaye, firmanın ekonomik durumu, depo kapasitesi ve tedarikçi ilişkileri stok yönetimini doğrudan etkiler.
Stok Nedir?
Stok, işletmelerin bir ürünü veya hammaddeyi, gerek duyulduğunda satışa hazır hale getirmek için depolamasına verilen isimdir.
Stok Yönetimi Nedir?
Stok yönetimi (envanter yönetimi), ne zaman ve ne kadar stok bulundurmanız gerektiğini belirleyen süreci ifade eder. Ayrıca arka planda e-ticaretin bel kemiğini oluşturan temel süreçlerden bir tanesidir.
Stok Yönetimi Nasıl Yapılır?
E-ticarete yeni başlayan veya e-ticaret sitesini kurmak isteyenlerin stok yönetimi aşamasında uygulaması ve dikkat etmesi gereken birtakım çalışmalar vardır.
Stok yönetimi, şu aşamalar doğrultusunda yapılır:
- Her ürün stoğu için bir alt limit belirleyin.
- FİFO (İlk giren (ürün) ilk çıkar).
- Tedarikçiler ile iyi ilişkiler kurun.
- Ürün tedarik etmek için B planınız olsun.
- Ürün isimlendirmelerini iyi yapın.
- Düzenli depo ortamı oluşturun.
- Beklenmedik durumlar için hazırlıklı olun.
- Düzenli olarak depo kontrolleri yapın.
İlgili İçerik: E-Ticaret Nasıl Yapılır?
1. Her Ürün Stoğu İçin Bir Alt Limit Belirleyin
Düzgün bir stok yönetimi için elinizde bulunan ürünlerin sayısını bilmek çok önemlidir. Ürün siparişlerini ne zaman göndereceğinizi belirlemeniz gerekir. Bunun için her ürün stoğu için bir alt limit belirlemeniz ve ürünü hazır bulundurmanız gerekir.
Örneğin, spor ayakkabı satışı yapıyorsunuz. Her bir ayakkabı modeli için en az 20 adet ürün limiti belirleyebilirsiniz. Ürünün stok sayısı 20 adetin altına düştüğünde veya tükenmek üzereyken yeni ürünleri tedarik ederek stok sayısını tamamlayabilirsiniz.
Sattığınız her ürünün alt limiti farklı olabilir. Çok satılan ürünlerin alt limitini arttırabilir; az satılan ürünler için ise daha az bir limit belirleyebilirsiniz.
2. FIFO (İlk Giren İlk Çıkar)
İngilizce açılımı “First in, first out” olan FİFO, stoğunuza ilk gelen ürünlerin ilk olarak satışa gönderilmesi prensibine dayanır. Bu nedenle FİFO mantığında yeni gelen ürünlerinizi müşterilere göndermezsiniz. Böylelikle ürünleriniz stokta fazla kalmayacağı için kullanılamaz bir hale gelmez ve yıpranmaz. Özellikle kullanım süresi olan ürünler için mutlaka FİFO mantığı uygulamanız gerekir.
3. Tedarikçiler ile İyi İlişkiler Kurun
Ürün temin etme konusunda problem yaşamamak için tedarikçiler ile iletişiminizin güçlü olması gerekir. Çünkü ürün tedariğinde herhangi bir problem yaşamanız, satışlarınızı ciddi oranda etkileyecek ve zarar etmenize sebep olacaktır.
4. Ürün Tedarik Etmek İçin B Planınız Olsun
Tedarikçiler ile iyi geçinmek ve anlaşmak çok önemlidir dedik. Ayrıca ürünlerinizin stokta bitmemesi için tedarik konusunda bir B planı belirlemek de bir hayli önemlidir. Çünkü mevcut tedarikçi firmanız, herhangi bir aksaklık veya sebepten dolayı ürünleri size göndermeyebilir.
Tedarikçiniz ile farklı bir sorun yaşayabilir veya anlaşmanızı karşılıklı olarak iptal edebilirsiniz. Bu tarz bir problem karşısında kepenkleri indirmemek (işi bırakmamak) için bir B seçeneği planlamanız gerekir. Bu anlamda kendinize açık bir kapı bırakmanız oldukça avantajlı olacaktır.
İlgili İçerik: Tedarik Zinciri Nedir?
5. Ürün İsimlendirmelerini İyi Yapın
Envanter yönetimi yaparken ürünlere doğru ve çok iyi isimler vermeniz gerekir. İsimlendirme, elinizdeki ürünleri kategorize etmenize ve depoya yerleştirmenize yardımcı olur. Örneğin bir ürün siparişi geldiğinde depoda görevli olan kişinin doğru ürün göndermesini sağlar.
Doğru ürün isimlendirmesi yapmamak, yanlış sipariş göndermenize sebep olur. Bu da müşteri dönüşüm oranını kötü etkiler.
İlgili İçerik: Envanter Yönetimi Nedir?
6. Düzenli Depo Ortamı Oluşturun
Depo ortamında düzen sağlanması, stok yönetimini kolaylaştırır. Bunun için ürün kategorisi ve özelliklerine göre raf düzeni oluşturmanız gerekir. Çünkü ürün deposunda belli bir düzen olması, sipariş sürecinde problem yaşamanızı engeller ve daha hızlı bir gönderim yapmanızı sağlar.
7. Beklenmedik Durumlar İçin Hazırlıklı Olun
Belirli dönemlerde satışlarda artış veya düşüşler yaşanabilir. Bunun yanında maddi, manevi problemler yaşayabilirsiniz. Bu tür beklenmedik durumlarda firmanızın ayakta kalabilmesi için önceden hazırlıklı olmanız gerekir. Bu durumları şöyle ele alalım:
- Satışların düşüş ve artış oranlarını iyi bir şekilde takip ederek stoğu dikkatli yönetmeniz gerekir.
- Müşteri taleplerini sürekli olarak karşılayabilmek, stoğu sürekli kontrol etmeniz ve yenilemeniz gerekir.
- Bazen anlık nakit sıkıntısı yaşayabilir ve ürün tedarik edemeyebilirsiniz. Bu tip durumlara mahal vermemek için B planı çözümlerinizin olması gerekir.
- Sezonsal satış dönemlerinde normal stok hacminin üzerinde depomuzda ürün bulundurmanız gerekebilir. Bu talepleri karşılayabilmek için dönemsel bir plan yapmanız gerekir.
- Stok sayımını yanlış yapmış olabilirsiniz ve bu sebeple elinizde yeterli sayıda ürün kalmamış olabilir.
- Tedarikçi, gerekli ürünleri temin edemeyebilir. Bu tür bir durumun önüne geçebilmek için farklı bir tedarikçi bakmanız gerekebilir.
8. Düzenli Olarak Depo Kontrolleri Yapın
İşlem hacmine ve satış oranlarına göre stok kontrollerini belirli aralıklarla değiştirebilirsiniz. Bu kontrolleri haftalık olarak yapmanız oldukça idealdir.
Elbette ki bu süreçte tedarikçiler ile olan ilişkileriniz ve onların size ne kadar sürede ürün temin edebileceklerini göz önünde bulundurmanız gerekir.
Depomuzda bulunan ürünlerin sayısını fiziksel olarak kontrol etmeniz ve bunları yapılan satışlarla kıyaslamanız gerekir. Gerekli kontrolleri yaptıktan sonra elinizde net ve eşleşen ürün sayısı olması gerekir.
İlgili içerik: Kargo Entegrasyonu ve Depo Yönetimi Nasıl Yapılır?
E-ticaret sitenize sattığınız ürünlerin stoklarını gösteriyorsanız, ürün stok bilgilerinin doğru olup olmadığını e-ticaret siteniz üzerinden de takip etmeniz gerekir.
Satacağınız bir ürünün stoğu bitmek üzereyken, bunu sitenizde belirtmiyorsanız müşterinize stokta olmayan ürün satabilirsiniz. Bu gibi durumlar da müşteri memnuniyetini olumsuz etkiler. Bu sebeple depoda bulunan ürün stok bilgilerinin sitenizdeki bilgiler ile uyuşması çok önemlidir.
Stok Yönetimi Yapmanın Avantajları
- Kar ve zararları tespit edebilmek için her hesap döneminden sonra stok sayımı yapılarak stokların şu anki ve gelecekteki durumları değerlendirilir.
- Stok yönetimi, firmaların ürünleri satın alma, stokları kontrol etme ve satışları değerlendirmelerini sağlar.
- E-ticarette günlük stok yönetimi iş akışını ve görünürlüğü arttırır. Böylece işletme sahipleri, daha etkin bir stok kontrolü yapabilirler.
- Ürün bilgilerinin güncel olmasını sağlar.
- Ürün satışlarını ölçmeye yardımcı olur.
- Çok veya az satan ürünlerin stokları güncellenebilir.
- Zamanla hangi ürünlerin daha çok satılıp satılmayacağını anlayacağınız için geliriniz artar.
Stok Takip Programının Sahip Olması Gereken Özellikler
Stok yönetimi veya stok takibi; satmak istediğiniz ürünlerin sayısı, çeşitliliği, konumu ve fiyatını denetleme sürecidir demiştik. Bu ürünlerin satışlarını aktif olarak yapabilmeniz için stok yönetimini doğru bir şekilde planlamanız gerekir.
İyi bir stok yönetim sisteminden beklenen temel özellikler şunlardır:
- Stok miktarı takip edilebilmelidir.
- Stok maliyetleri belirlenebilmelidir.
- Nakliye, lojistik ve depolama ile ilgili maliyetler belirlenebilmelidir.
- Depolama yeriniz belirlenebilmelidir.
- Geçmiş satış verileri analiz edilebilmelidir.
- Sonraki zamanlarda gelecek talepleri tahmin edebilmenizi sağlayabilmelidir.
- Stoğun ne zaman yenilenebileceğini ve ne kadar stok gerekli olduğu belirlenebilmelidir.
İlgili içerik: Dropshipping Nedir? Nasıl Yapılır?
Etkili Bir Stok Yönetimi İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Stok maliyetleri
- Stok alma zamanı
- Stok analizi
- Stok limiti
- FIFO (ilk giren ilk çıkar)
- Entegrasyonlar ve ara yüzler
- Beklenmeyen kriz senaryoları
1. Stok Maliyetleri
Stok maliyetleri, stokta bulunmayan ürünlerin yenilenmesi veya değiştirilmesini ifade eder. Satışı yapılacak ürünler erken tedarik edilirse ürünlerde eskime, bozulma ve yıpranma artar. Bu da stok maliyet oranını artırır hatta zarar etmenize sebep olur.
2. Stok Alma Zamanı
Bir önceki ürünün satılması ile yeni bir stok ürünü envantere girer. Bu stok yönetim şekli ile başka bir depolama alanı oluşturmanıza gerek kalmaz.
İyi bir stok yönetimi yapmadan stokların ne zaman alınması gerektiğini belirlemek zordur. Çünkü depomuzda yer kalabilmesi için uygun zamanda yeni ürün siparişi vermeniz gerekir. Uygun zamanda ürün siparişi vermezseniz siparişleriniz erken gelebilir ve depomuzda yer kalmayabilir. Böyle bir problem de yeni bir depolama alanı gerektirir ve nakliye maliyetlerine sebep olur.
Ya da yeni tedarik ettiğiniz ürünler geç gelirse ve bu süre zarfında geç kalan ürünlere talep gelirse gelir kaybı yaşarsınız. Bu nedenle müşteri kaybetme riski ile karşı karşıya kalmamak için zamanında stok almak büyük bir önem arz eder.
3. Stok Analizi
Stok yönetim sisteminde yüzlerce hatta belki binlerce farklı ürün çeşidi bulunmaktadır. Hangi veri stok yönetim sistemine uygundur, hangi veri stokları ölçmenize sağlar ve mevcut veriler ile ne kadar stok işlemi yapılabilir gibi soruların cevapları ile iyi bir stok analizi yapabilirsiniz.
4. Stok Limiti
Stok yönetiminde mevcut ürün stok miktarı iyi bilinmelidir. Stok limitinin sıfır olmasına mahal vermemek için bir stok limiti belirlemeli ve bu limitin altına düşmeyecek bir stok yönetimi stratejisi geliştirmelisiniz.
5. FIFO
FIFO mantığı ile eski ürünler satış için stokta dururken yeni gelen ürünler alıcıya gönderilmez. Özellikle son kullanım tarihine sahip olan ürünler için bu mantığı uygulamak çok önemlidir.
6. Entegrasyonlar ve Arayüzler
Müşteri odaklı birçok uygulamanın temelini e-ticaret sitesi entegrasyonları oluşturur. Stok yönetim sistemi, siteye destek veren entegrasyonlara uygun olarak planlanmalıdır.
Arayüzler, toplam stok değeri ve genel muhasebe sistemi stok maliyetleri gibi önemli birçok bilgiyi takip edebilmenizi sağlar.
7. Kriz Senaryoları
Yapılan her işte beklenmeyen kriz senaryoları ile karşı karşıya kalmak muhtemeldir. Teknik sorunlar ekonomik krizler ve doğal afetler gibi muhtemel birçok sorun işlerinizin ilerleyişini sarsabilir. Bu nedenle yönetimi sürecinde bu gibi durumlara hazır olmak çok önemlidir.
E-ticaret ile kendi işinizi yapmak ve internet üzerinden ürün satmak istiyorsanız ikas e-ticaret paketleri hakkında daha fazla bilgi alabilir ve size en uygun olanı seçerek e-ticaret yapmaya hızlı bir şekilde başlayabilirsiniz!
ikas e-ticaret altyapısı ile ilgili daha fazla bilgi edinin!
İlginizi Çekebilecek İçerikler:
