“NFT nedir?” sorusu, son yıllarda gerçekleşen milyon dolarlık satışlar sebebiyle çok sorulan bir soru halini aldı. Özellikle Grimes, Paris Hilton, Madonna ve Tom Brady gibi ünlü isimlerin de farklı NFT’ler alması veya kendi NFT’lerini üretmeleri konuya olan ilgiyi artırdı.
Hatta normalde teknoloji, blockchain ve kripto para gibi konularla ilgilenmeyen insanlar bile NFT’lere büyük bir ilgi duymaya başladı.
Beeple tarafından yapılan, EVERYDAYS: THE FIRST 5000 DAYS adlı NFT’nin 69.3 milyon dolara satıldığını düşündüğümüzde, bu ilginin kaynağını anlamamız mümkün. Para her zaman ilgi çeker ve NFT ekosistemi milyonların, hatta milyarların döndüğü bir pazar.
Tabii ki son zamanlarda kripto para borsasında yaşanan düşüşler NFT fiyatlarını da etkiledi. Ancak NFT yakın zamanda kapanacak bir konu gibi görünmüyor. Siz de bu konu hakkında daha fazla bilgi almak istiyorsanız, NFT nedir? Sorusunun cevabını vereceğimiz yazımızı okumaya devam etmenizi öneririz!
NFT Nedir?
NFT, yani non-fungible token, Türkçe’ye “Nitekli Fikri Tapu” veya “Takas Edilemez Jetonlar” olarak çevrilebilir.
Temelinde NFT’ler; sanat eserleri, tasarımlar, müzik, video ve benzerlerini temsil eden, blockchain (blok zinciri) üzerinde depolanan veri birimidir. NFT’ler, temsil ettiği dijital varlığın benzersiz olduğunu onaylar.
NFT’ler fotoğraf, resim, video ve ses gibi kopyalanabilen dijital varlıklarla ilişkilendirilebilir. Sahipleri blok zinciri üzerinde kayıtlıdır, ve her bir jeton birbirinden ayırt edilebilir. Böylece ilişkilendirildikleri, normalde kopyalanabilen dijital varlıkların, orijinal kopyaları her zaman tespit edilebilir.
Örnek vermek gerekirse; bir sanatçının dijital bir tasarım ürettiğini ve bu tasarımın orijinal kopyasını bir NFT ile ilişkilendirdiğini düşünün. Burada mevzubahis dijital tasarım kopyalanabilir, ancak ilişkilendirilen NFT kopyalanamaz. Bu sayede ilişkilendirildiği orijinal kopya her zaman tespit edilebilir ve sahibi kanıtlanabilir.
Diğer yandan bu teknoloji Metaverse gibi sanal evrenlerde veya bilgisayar oyunlarında obje ve arsaların sahipliklerini kanıtlamak için de kullanılabilir.
NFT Nasıl Ortaya Çıkmıştır?
2012 yılında, Meni Rosenfield tarafından yayınlanan yazıda bahsedilen “Renkli Para (Colored Coins)” konsepti, aslında NFT teknolojisinin temeli olarak sayılabilir. Ancak o zamanlar kripto para ve özellikle Bitcoin’in sahip olduğu limitlerden dolayı, 2014 yılına kadar bu fikir gerçeğe dökülememiştir.
2014 yılında ise, dijital sanatçı Kevin McCoy, Namecoin blok zincirinde “Quantum” adı altında ilk bilinen NFT’yi yapmıştır.
Bundan sonra başka NFT’ler hazırlanmış olsa da, 2016 yılındada yapılan Rare Pepes NFT’leri ve özellikle 2017 yılında Ethereum blok zincirinde yapılan CryptoPunks ile NFT’ler daha fazla göz önüne çıkmış ve popülerlik kazanmıştır.
Ünlü isimlerin, markaların ve Decentraland gibi projelerin NFT pazarına yönelmesiyle birlikte, ekosistem şimdi gördüğümüz haline ulaşmıştır.
NFT Nasıl Üretilir?
NFT üretimi, Ethereum blok zinciri üreticileri tarafından hazırlanmış olan, ERC-727C token standartlarına göre üretilmektedir.
NFT Nasıl Yapılır?
NFT nedir sorusunu mümkün olduğunca cevapladık. Bu başlığın altında ise NFT nasıl yapılır sorusunun cevabını vereceğiz.
Kendi takas edilemez jetonlarınızı üretmek için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
- Fikri mülkiyet haklarına sahip olduğunuz herhangi bir dijital varlığı seçin. Bu bir tasarım, resim, fotoğraf, müzik, video veya meme olabilir.
- NFT’niz için kullanmayı tercih ettiğiniz blok zinciri teknolojisini seçin. NFT sanatçıları arasında en popüler seçenek şuan Ethereum. Tezos, Polkadot, Cosmos veya Binance Smart Chain teknolojilerini de kullanabilirsiniz.
- Eğer yoksa bir kripto para cüzdanı edinmeniz, sattığınız ürünlerin ücretini almanızı sağlayacak ve gerekli ücretleri ödemenizi sağlayacaktır.
- Bunları tamamladıktan sonra kendinize bir NFT pazaryeri seçin. OpenSea, Nifty GateWay, Axie Marketplace, Crypto gibi pazaryerlerini kullanabilirsiniz.
- Birçok pazaryeri sizin kendi NFT’lerinizi yapmanıza izin verin. Bu noktada ise seçtiğiniz pazaryerinin size verdiği adımları takip etmeniz yeterli olacaktır.
NFT Yapmak İçin Neler Gerekir?
NFT yapmak için aşağıdakilere ihtiyacınız olacaktır:
- NFT ile ilişkilendirmek istediğiniz dijital varlık.
- Ödeme yapmak ve almak için bir kripto cüzdanı.
- Takas edilemez jetonları üretmek ve satmak için bir NFT pazaryeri.
NFT Sanatçısı Nasıl Olunur?
NFT oldukça yeni bir teknoloji olduğu için, NFT sanatçısı olmanın direkt olarak bir yolu yoktur. Kısacası herhangi bir bölümü okuyarak veya eğitimi alarak bu mesleği icra edemezsiniz.
Tabii ki bazı yeteneklere sahip olmanız, NFT sanatçısı olmanızı kolaylaştıracaktır. Örneğin grafik tasarım konusunda yetenekliyseniz veya eğitimini aldıysanız daha rahat dijital tasarım üretebilirsiniz. Böylece yaptığınız dijital tasarımları takas edilemez jetonlar ile ilişkilendirebilir ve satmaya başlayabilirsiniz.
NFT sanatçısı olmak, dijital tasarımlar üretip bunları takas edilemez jetonlar ile ilişkilendirmekten ibaret değildir. Sektörde bilinirliğinizin artması için yaptığınız ürünlerin ilgi çekmesi, sizden bahsedilmesi ve sosyal medya da görünür olmanız büyük önem taşır. Kısacası dijital ürün üretebilen herkes bir NFT yapabilir, fakat bu konuda üne ulaşmak kolay değildir.
NFT Nasıl Satılır?
Ürettiğiniz veya satın aldığınız NFT’leri satmak için öncelikle kullanmak istediğiniz pazaryerini belirleyin. OpenSea, Crypto, Binance, Coinbase gibi pazaryerlerinden NFT’lerinizi satmaya başlayabilirsiniz.
Bir pazaryeri belirledikten sonra satmak istediğiniz takas edilemez jetonu listeleyin. Burada açık artırma sistemini kullanarak satışa sunabilir, veya direkt satın alınması için bir fiyat belirleyebilirsiniz.
Eğer NFT’lerinizin daha çok ilgi çekmesini istiyorsanız, dijital pazarlama teknikleri kullanarak daha fazla insana ulaşmaya çalışabilirsiniz.
NFT Nasıl Alınır?
Tıpkı satmak için kullanıldığı gibi, NFT hizmeti veren kripto piyasalar ve pazaryerleri üzerinden takas edilemez jetonlar almaya başlayabilirsiniz. Tabii bu alışverişler kripto para üzerinden döndüğü için, talep edilen kripto parayı satın almanız ve kabul edilen bir kripto para cüzdanı kullanmanız gerekecektir.
Özellikle kripto para ve NFT işlemleri yaparken pazaryeri seçimi konusunda dikkatli olun. Mümkün olduğunca bilinen ve güvenilen kripto para piyasalarını kullanmaya çalışın.
NFT Fiyatı Nasıl Belirlenir?
NFT fiyatlarının belirlenmesi için kullanılan kesin bir formül veya kural yoktur. Şirketlerin, araçların veya borsa senetlerinin değerini belirlemek için kullanılan formülleri bu konuda kullanmak oldukça zordur.
En basit şekilde anlatmak gerekirse, bir NFT’nin fiyatı, alıcının ödeyebileceği en yüksek rakamdır. Çünkü NFT fiyatlandırması için otonom bir sistem bulunmaz. Eğer birisi, bir NFT’yi hangi fiyata almaya razı olursa, fiyatı o olur.
Özellike açık artırma sisteminde satılanlar için, fiyatlar astronomik rakamlara yükselebilir. Eğer net bir fiyat belirlemekte zorlanıyorsanız, sizinle aynı bilinirliğe sahip NFT’lerin fiyatlarını araştırarak bir karar vermeye çalışabilirsiniz.
Tabii ki fiyat hesaplamak için net bir formül olmasa da, aşağıdaki faktörler NFT fiyatlarına etki edebilir:
- Bağlı olduğu koleksiyon
- Tasarlayan sanatçı
- Kullanılabilirliği
- Farklı yerlere aktarılabilmesi
- Sosyal kanıt
- Önceki sahipleri
En İyi NFT Örnekleri
Sektörde bilinen, yüksek fiyatlara satılan ve sosyal medya da büyük ses getiren en iyi NFT örnekleri:
- CryptoKitties
- Nike tarafından yapılan NFT ayakkabılar
- Grimes’ın eseri WarNymph
- Beeple’ın, “Everydays: The First 5000 Days” adlı eseri
- Jack Dorsey’in ilk Tweet’i
- Andrés Reisinger’ın Sanal Tasarım Objeleri
- Bored Ape Tach Club (BYAC)
- CryptoPunks
- CloneX
- Dippies
- Invisible Friends
- Dour Darcels
NFT Sektörü Gelecekte Nasıl Şekillenecektir?
Şuan genellikle dijital sanat eserlerinin orjinalliğini belirlemek için kullanılsa da, gelecekte NFT teknolojisinin birçok farklı şekilde kullanılması mümkün.
Decentraland ve Cryptovoxels gibi projeler, bu teknolojiyi dijital varlıkları temsil eden jetonlar olmaktan çıkartıp, dijital dünyaların temeli olarak kullanıyorlar. Büyük ihtimalle Metaverse ve benzeri projelerde de bu teknolojinin kullanıldığını göreceğiz.
Gelecekte yaşanabilecek inovasyonların sonucu olarak, NFT teknolojisi gerçek hayattaki objelerin orjinalliğini ve mülk sahipliğini belirtmek için kullanılmaya başlayabilir.
Tabii ki bunlar sadece tahminler. Öncelikle bakalım, NFT teknolojisi düşmekte olan kripto para piyasasından nasıl etkilenecek?
NFT ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Neler NFT Olabilir?
Teknik açıdan baktığımız zaman neredeyse her objeyi temsil eden bir NFT oluşturmak mümkündür. Günümüzde ise sanat eserleri, videolar, tweetler, internet sayfaları, görseller, sosyal medya hikayeleri, görüntüler ve benzeri her dijital eser NFT ile temsil edilebilmektedir.
NFT Fotoğraf Nedir?
NFT teknolojisi, dijital eserlerin tescillenmesi için kullanılır. NFT fotoğraf ise, dijital varlığı, kendisi için oluşturulmuş bir NFT ile tescillenen fotoğraflar için kullanılan terimdir. Kısacası, çekilen bir fotoğrafın dijital ortama aktarılıp, bir NFT ile tescil edilmesi sonucunda NFT fotoğraf oluşmuş olur.
NFT Riskli mi?
NFT risk oranı yüksek olan bir yatırım aracıdır. Yeni bir teknoloji ve pazar olduğu için NFT piyasasının gelecekte nasıl bir şekil alacağını kestirmek oldukça zor. Bu sebeple gelecekte NFT sektörüne yapılacak yatırımların getirisi hakkında soru işaretleri mevcut.
NFT ile Nasıl Para Kazanılır?
NFT ile para kazanmak için kullanılan yöntemlerden öne çıkanları NFT üretmek ve NFT yatırımcılığı yapmaktır. Eğer dijital tasarımdan anlıyorsanız, yaptığınız bir tasarımı NFT’ye dönüştürebilir ve satabilirsiniz. Yatırım yaparak para kazanmak istiyorsanız, NFT pazaryerlerinden fiyat araştırması yapabilir, ileride değer kazanacağını düşündüğünüz eserlere yatırım yapabilirsiniz.
NFT Hangi Program ile Yapılır?
Aslında NFT yapmak için kullanılan programlar dijital grafik tasarım içi kullanılan programlarla aynıdır. Adobe Illustrator, Paintstorm Studio, Sketch.Ar gibi tasarım programlarıyla NFT yapabilirsiniz. Bunun yanında NFT Creator gibi sadece NFT yapmak için tasarlanmış programları da kullanabilirsiniz.
NFT Türkiye’de Yasak mı?
Ülke hukukumuz ve NFT’lerin, telif hakkı konusunda bazı uyuşmazlıkları bulunmaktadır. Ancak NFT oluşturmak, almak veya satmak herhangi bir kanun tarafından açıkça yasaklanmamıştır.
Herkes NFT Yapabilir mi?
Evet, gerekli programlara, bilgi birikimine ve araçlara erişimi olan herkes NFT yapabilir.
İlginizi Çekebilecek İçerik: ChatGPT Nasıl Kullanılır?
