- Özet Bilgiler
- Metaverse Nedir?
- Metaverse’de Neler Yapılabilir?
- Metaverse Dünyayı Nasıl Etkileyecek?
- Metaverse Ne Zaman Geliyor?
- Metaverse Evrenine Nasıl Girilir?
- Metaverse Projeleri Nelerdir?
- Metaverse ve E-Ticaret
- Metaverse Arsa Nasıl Alınır?
- Metaverse Coin Nedir?
- Metaverse, Sanal Gerçeklik ve Gelecek
- Metaverse Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Metaverse kelimesi 2022 yılının en çok aranan terimlerinden birisi oldu. Bunun sonucunda da herkes “Metaverse nedir?” Sorusuna cevap aramaya başladı.
Biz de bu ve benzeri soruları cevaplamak için bu makaleyi hazırladık!
Eğer Metaverse’in ne olduğunu, isminin nereden geldiğini, ekonomiye ve e-ticarete ne etkileri olacağını merak ediyorsanız, aklınızdaki bütün soruları burada cevaplamaya çalışacağız.
Aşağıdaki “Özet Bilgiler” bölümünü okuyarak, Metaverse ile ilgili bilmeniz gereken temel bilgileri öğrenebilirsiniz. Eğer daha fazlasını öğrenmek istiyorsanız, makalenin devamını da okumanızı tavsiye ederiz!
Özet Bilgiler
- Metaverse terimi ilk kez Neal Stephenson’un 1992 yılında çıkan Snow Crash romanında kullanılmıştır.
- Metaverse, insanların birinci şahıs perspektifinden deneyimleyebildikleri, katılabildikleri ve sosyalleşebildikleri sanal gerçeklikler için kullanılan bir terimdir.
- Günümüzde Metaverse’in ilkel versiyonları sayabileceğimiz bazı platformlar mevcut olsa da, gerçek bir Metaverse’in geliştirilmesinin 5-10 yıl alacağı tahmin ediliyor.
- Şuan geliştirilmekte olan Decentraland ve Earth2 gibi birçok Metaverse benzeri platform mevcut.
- Bu platformlardan bazıları sanal arsa satışına başladı. Ancak bu platformların gelecekte tutup tutmayacağı kesin değil.
- Başlat: Ready Player One ve Tron Efsanesi filmlerindeki sanal dünyalar, Metaverse’e örnek olarak gösterilebilir.
- Bloomberg’e göre Metaverse 800 milyar dolarlık bir pazar yaratabilir.
Metaverse Nedir?
Neal Stephenson’un 1992 yılında yayınlanan bilim kurgu romanı Snow Crash, bu terimin ilk kullanıldığı yerdir.
Stephenson’un öngördüğü Metaverse, “Sokak(The Street)” adı verilen, 100 metre genişliğindeki bir yolun etrafına inşaa edilmiş bir kentsel alandır. Kullanıcılar, Sokak üzerinden seyahat ederek bu sanal evrenin istedikleri noktasına gidebilmektedirler.
Gerçek hayatta ise Metaverse’in tam olarak ne olduğunu söylemek şimdilik zor. Çünkü daha tam olarak geliştirilmiş bir sanal evren bulunmuyor.
Mark Zuckerberg’in söylediğine göre, Metaverse gezip, deneyimleyebileceğimiz bir internet olacak. Hatta bazıları bu sanal gerçekliğin, internetin bir sonraki evrimi olacağı kanısındalar. Tabii ki bu teknolojinin ne şekil alacağını gelecek gösterecek.
Metaverse’de Neler Yapılabilir?
Sanal bir evren olması öngörülen Metaverse içerisinde birçok farklı etkinlik gerçekleştirmek mümkün. Şuan piyasada olan Metaverse benzeri deneyimler, bir çeşit MMORPG oyunu olarak düşünülebilir. Bu sosyal VR deneyimleri içerisinde katılımcılar çeşitli dijital etkinliklere katılabiliyor, iletişim kurabiliyor, arsa ve eşya alışverişi yapabiliyor, sosyalleşebiliyorlar. Dünyayla iletişime geçmek için kullandıkları avatarları da istedikleri şekilde tasarlayarak Metaverse içerisindeki dış görünüşlerini değiştirebiliyorlar.
Meta ise gelecekte Metaverse’in bir çeşit VR internet olmasını öngörüyor. Kısacası, insanların internetten yapılabilen neredeyse her şeyi VR teknolojisi sayesinde gerçekleştirdiği bir sanal evren olarak düşünülebilir. Tabii ki şimdilik piyasada bu kadar gelişmiş bir Metaverse örneği bulunmuyor.
Metaverse Dünyayı Nasıl Etkileyecek?
Metaverse’in dünyayı nasıl etkileyeceğini söylemek gerçekten zor. Çünkü daha ortada hazır bir teknoloji yok. Bu sebeple sadece elimizdeki bilgilerden yola çıkarak tahminde bulunabilir ve fikir yürütebiliriz. Tabii ki konunun uzmanlarının Metaverse’in muhtemel etkileri ile ilgili bazı tahminleri var.
İşte bu tahminlerden bazıları:
- Metaverse internetin yerini alan bir teknoloji olabilir. Bunu birinci şahıs olarak deneyimleyebildiğimiz bir internet olarak düşünebiliriz.
- Veya tamamen internetin yerini almadan, insanların sadece yüz yüze sanal iletişim kurmalarını sağlayan bir platforma dönüşebilir.
- Diğer bir ihtimalle, Metaverse birinci şahıstan deneyimleyebileceğimiz bir sosyal medya platformu olarak kabul görebilir.
- Bu teknolojinin insanlar tarafından kabul görmediği, veya hiç istenilen popülerliğe ulaşamadığı bir geleceği de görebiliriz.
- Tüm insanların kabul ettiği tek bir Metaverse oluşabileceği gibi, farklı şirketler tarafından üretilmiş birçok sanal evren birbirleriyle yarışabilir (Şimdiki sosyal medya platformları gibi).
- Veya tek bir Metaverse platformu üzerinde, birden fazla sanal evren görebiliriz.
Kısacası gelecekte Metaverse’in ne şekil alacağı, bu teknolojinin nasıl geliştirileceğine ve insanların bunu nasıl kullanacağına bağlı.
Metaverse Ne Zaman Geliyor?
Metaverse’in temelini oluşturacak olan teknolojiler yıllardır geliştirilmekte. Bunun yanında Metaverse’in ilkel versiyonları olarak düşünebileceğimiz teknolojiler, oyunlar ve platformlar ise uzun bir süredir çıkıyor. Örnek vermek gerekirse Second Life gibi VR teknolojisi olmadan deneyimlenebilen sanal evrenleri gösterebiliriz. Hatta MMORPG oyunları bile aslında örnek gösterilebilir.
Bu tarz iletişim ve deneyim üzerine kurulmuş sanal ortamların, sanal gerçeklik teknolojileri ile birleştirilmesiyle birlikte Metaverse olarak tanımlanabilecek teknolojiler tamamen kullanıma hazır hale gelmeye başlayacak.
Şimdi bile böyle teknolojilerin geliştirilmekte olan versiyonları mevcut. Meta (eskiden Facebook) 2022 yılı içerisinde ilk Metaverse deneyimini kullanıcılara sunmayı düşünüyor. Microsoft’un da bu konuda hazırlıkları var.
Decentraland ve Genesis gibi şuan “sosyal VR deneyimleri” veya “Blockchain oyunları” olarak bilinen, ama gelecekte Metaverse platformlarına dönüşme planları olan, NFT ve Blockchain teknolojilerini içeren platformlar da mevcut.
Gerçekten tamamen hazır bir Metaverse’in geliştirilmesinin ise yaklaşık 5-10 yıl alacağı öngörülüyor.
Bunun sebebi sanal evrenlerin temelini oluşturan VR ve AR teknolojilerinin daha tam olarak hazır olmaması.
Metaverse Evrenine Nasıl Girilir?
Şuan tamamlanmış bir sanal evren bulunmuyor. Ancak geliştirme aşamasında olan Metaverse projelerinin bazılarına giriş yapmak mümkün. Bu playformlara giriş yapmanız için gereklilikler de değişkenlik gösteriyor.
Eğer VR bir deneyime katılmak istiyorsanız, doğal olarak bir VR Gözlüğe ihtiyacınız var. Sanal gerçeklik gözlükleri arasında şimdilik Metaverse deneyimleri için en çok tercih edilen model Oculus Quest 2.
İçerisinde coin sistemi olan deneyimler için de mutlaka bir dijital cüzdana ihtiyacınız olacaktır. Bunun sebebi ise harcamalarınızı kripto paralar üzerinden yapıyor olmanız.
Metaverse’e giriş yapmak için gerekli adımları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Girmek istediğiniz Metaverse deneyimini seçin.
- Seçtiğiniz uygulamanın internet sitesine gidin.
- Kendinize bir hesap açın.
- Gerekli adımları takip ederek indirin.
- Kendi avatarınızı oluşturun.
- Onaylayın ve giriş yapın.
Metaverse Projeleri Nelerdir?
Geliştirilme aşamasında olsa da, artık kullanıcılar tarafından deneyimlenebilen farklı Metaverse projeleri bulunmakta. Bu projelerden ön plana çıkanları bu başlık altında inceleyeceğiz.
The Sandbox
The Sandbox, Ethereum blockchain tabanlı olarak kurulmuş bir sanal evrendir. Temelinde bu sanal evren oyun ve orjinal içerik üretimi odaklıdır. Kısacası Minecraft ve Roblox’a benzetilebilir. 3D boyutlu voxel tabanlı bu dünyada kullanıcılar hayal güçlerini kullanarak istedikleri gibi farklı dünyalar ve deneyimler yaratabilirler. The Sandbox’un kendisine ait olan kripto para SAND ile alışveriş yapmak ve para kazanmak da mümkündür.
Decentraland
İnsanların sanal arsa satın almasıyla ün kazanan Decentraland, günümüzün en popüler Metaverse projelerinden bir tanesi. Bu sanal dünyada kullanıcılar arsa alıp, bu arsalar üzerinde istedikleri deneyimleri sunabiliyorlar. Bu deneyimler sayesinde Decentraland içerisinde favori markalarınızdan alışveriş yapmak, etkinliklere katılmak, oyun oynamak, yeni insanlarla tanışmak hatta iş kurmak bile mümkün.
Ethereum blockchain tabanlı olan Decentraland’de kullanılan Metaverse coin ise MANA.
Axie Infinity
Yine Ethereum blockchain tabalı bir oyun olan Axie Infinity, bir Metaverse projesi örneği olarak tanımlanabilir.
Bu oyunda oyuncular, Axie olarak bilinen dijital hayvanları yakalayıp, toplayıp, geliştirip, NFT olarak basabiliyorlar. Hatta Axie’leri savaştırmak, farklı etkinliklere sokmak, Axie’ler ile krallıklar kurmak bile oyun içerisinde mümkün.
Axie Infinity içerisinde AXS ve SLP adında iki farklı kripto para kullanılıyor.
Sensorium Galaxy
Tanınan yapımcılar, sanatçılar ve medya şirketleri ortaklığında geliştirilen bir proje olan Sensorium Galaxy, gelecekte çok duyacağımız bir Metaverse projesi olacak gibi görünüyor.
Şuan beta aşamasında olan Sensorium Galaxy, içerisinde birçok farklı dünya bulunduruyor. Bu dünyalardan her birisi farklı deneyimler içeriyor. Örnek vermek gerekirse geliştirilen ilk dünya olan PRISM, müzik ve eğlenceye ayrılmış durumda. Bu Metaverse içerisinde kullanılan kripto para ise SENSO.
Cryptovoxels
Ethereum blockchain üzerine kurulmuş bir sanal dünya olarak tanımlayabileceğimiz Cryptovoxels; bağımsız, merkezsiz ve web tabanlı bir oyun. Bu dünya içerisinde oyuncular dijital altyapılar üzerine istedikleri gibi yapılar inşaa edebiliyorlar.
Metaverse ve E-Ticaret
Metaverse gelecekte hayatımızı tamamen değiştiren bir teknoloji olabilir. Veya sadece şuan sahip olduğumuz teknolojileri destekleyen, ikincil bir dijital platforma da dönüşebilir. Ancak şu kesin, bu teknoloji ne şekil alırsa alsın, kabul gördüğü sürece e-ticaret ve dijital pazarlamayı etkileyecek. Kısacası, Metaverse’in ticari bir yanının olması kaçınılmaz. Bu yüzden Metaverse nedir sorusuna cevap ararken mutlaka e-ticaret ile olan ilişkisinden bahsetmek zorundayız.
İlgili İçerik: Dijital Pazarlama Nedir?
Şimdi bile geliştirilen sanal evrenlerden reklam amacıyla arazi alınıyor. Hatta bazı şirketlerin bu arazileri almasının tek sebebi, bunun yaratacağı haberin reklam değeri.
Büyük bir şirketin sanal arazi aldığı için gazetelere çıkması büyük bir reklam değeri yaratabiliyor. Ortada tamamlanmış bir Metaverse platformu olunca dijital pazarlamayı nasıl etkileyeceğini sadece bu örnekten bile anlayabiliriz.
E-ticaret’in ise Metaverse’deki yansıması yine çeşitli şekiller alabilir. Metaverse’de, insanların kullanacağı avatarlar için dijital ürünlerin satılması planlanıyor. Hatta bu dijital ürünleri satmak için şimdiden sanal evrende mağaza açma hazırlığı olan şirketler mevcut. Satılacak bu dijital ürünlerin birçoğu tahminlere göre NFT, Blockchain ve kripto para teknolojileri üzerine kurulmuş olacak.
Konu gerçek ürünlere gelince, Metaverse içerisinde bulunan sanal showroomlar ile fiziksel ürünlerin satışı gerçekleşebilir. Şimdiden bazı markalar VR ve AR teknolojileri ile sanal showroom deneyimlerini müşterilerine sunuyorlar. Bu konseptin Metaverse ile birleşmesi olası bir durum.
İlgili İçerik: NFT Nasıl Yapılır?
Metaverse Arsa Nasıl Alınır?
Büyük markalar şimdiden Metaverse üzerindeki arsalar için yatırım yapmaya başladı. Decentraland ve Cryptovoxels gibi platformlar da kendi arsalarını satmaya başladılar. Bu arsaların alım satımını içeren bir ekonomi oluşmaya başladı bile.
İnsanlar tıpkı NFT veya kripto para alır gibi farklı VR platformları üzerindeki arsalara yatırım yapıp bir nevi sanal bir gayrimenkul borsasının temellerini atıyorlar. Hatta sanal gayrimenkul danışmanlığı yavaş yavaş bir meslek haline geliyor.
Yine de sanal gerçeklik arsası almayı düşünüyorsanız, bu konuyu derinlemesine araştırmanızda yarar var. Burada bahsettiğimiz teknolojiler çok yeni olduğu için geleceklerini tahmin etmek bir hayli zor.
Her Metaverse projesinin arsa alma prodesürü birbirlerinden farklı. Ancak çoğunlukla hepsi farklı bir kripto para üzerinden bu işlemi gerçekleştiriyor. İlgilendiğiniz Metaverse projesinin internet sitesine girerek, bu projeden nasıl arsa alabileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Metaverse Coin Nedir?
“Metaverse nedir?” Sorusuna cevap vermeyi amaçlayan bir makalede blockchain teknolojisinden bahsetmezsek olmaz.
Blockchain ve NFT şimdiden Metaverse’de kullanılması beklenilen teknolojiler. Hatta bazı sanal gerçeklik platformları şimdiden kendi kripto para birimlerini çıkarmaya başladı. Bu platformların kendi Metaverse projelerini desteklemek ve bu projeler içerisinde kullanmak için çıkardıkları kripto paralara da Metaverse Coin adı veriliyor. Kısacası herhangi bir Metaverse projesine bağlı olan kripto paralar Metaverse Coin olarak tanımlanabilir.
Diğer yandan Metaverse üzerinden satılan sanal arsa ve ürünlerin NFT teknolojisiyle desteklenmesi bekleniyor.
Hatta Bored Ape Yacht Club ve CryptoPunks gibi ünlü NFT’lerin satın alınabilen kullanıcı avatarları olarak yayınlanması mümkün.
Metaverse’de Kullanılan Coinler Nelerdir?
Farklı projelere bağlı Metaverse coinlerinden bazılarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
- ApeCoin (APE)
- Sandbox (SAND)
- Decentraland (MANA)
- Highstreet (HIGH)
- Metahero (HERO)
- Star Atlas (ATLAS)
- Sensorium Galaxy (SENSO)
Metaverse, Sanal Gerçeklik ve Gelecek
Şu an medyada “Metaverse” olarak adlandırılan platformların bir çoğu aslında “kripto oyunları” veya “sosyal VR deneyimleri” olarak tanımlanıyor. Fakat bu oyunların ve bu konudaki haberlerin kazandığı popülerliğe bakarak bu teknolojiye ciddi bir ilgi olduğunu söyleyebiliriz.
VR ve AR daha yeteri kadar gelişmedi. Yüksek nüfuslu, kaliteli grafiklere sahip üç boyutlu dünyaları kaldıracak bilgisayarlara ve VR gözlüklere ise birçok insanın erişimi yok.
Fakat buna rağmen Metaverse’in gelecekte çok değer kazanacağı öngörülüyor. Hatta Bloomberg’in raporuna göre bu teknoloji 800 milyar dolarlık bir pazar yaratabilir.
Kısacası sanal gerçeklik, zenginleştirilmiş gerçeklik(AR) ve sanal evren teknolojilerine uzmanlar oldukça olumlu bakıyorlar.
Umarız bu makale Metaverse Nedir? Sorusunu cevaplamak için yeterli olmuştur. E-ticaret, teknoloji, dijital pazarlama ve girişimcilik ile ilgili diğer makaleler için blog sayfamıza göz atabilirsiniz.
Metaverse Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Metaverse İlk Nerede Kullanıldı?
Metaverse kavramı ilk kez Neal Stephenson’un 1992 yılında çıkan Snow Crash adlı romanında ortaya çıkmıştır. Bu romanda Metaverse, insanların girip, deneyimleyebileceği bir sanal gerçeklik modelidir. Gerçek dünyada ise ilk Metaverse projesinin ne olduğuyla ilgili kesin bir sonuca varmak, Metaverse tanımının birçok insan için farklı olması sebebiyle zordur. Ama genellikle 2003 yapımı sanal dünya platformu Second Life, ilk Metaverse örneği olarak kabul edilir.
Metaverse Hangi Alanlarda Kullanılıyor?
Gelecekte hangi şekli alacağını bilmediğimiz için Metaverse’in tam olarak hangi alanlarda kullanılacağı ile ilgili bir cevap vermek zor. Günümüzde Metaverse projeleri eğlence, sağlık, eğitim, teknoloji gibi alanlarda kullanılmak amacıyla geliştiriliyorlar. Gelecekte ise birçok farklı sektörde Metaverse ile karşılaşabiliriz.
Metaverse Ürünleri Nedir?
Farklı Metaverse projelerinin içerisinde satılan ürünlere Metaverse ürünleri adı verilmektedir. Bu ürünler genel olarak NFT teknolojisi ile oluşturulur. Bu sayede her ürünün sahibinin kim olduğu, kime ait olduğu gibi detaylara kolayca ulaşılabilir. Genel olarak Metaverse ürünleri, farklı Metaverse projelerinde kullanıcı avatarlarının giyebileceği veya kullanabileceği eşyalar, arsalar, evler ve benzeri objelerdir.
Metaverse Oyunları Nedir?
Gerçek zamanlı olarak kullanılan ve güçlü VR teknolojileri ile desteklenen oyunlara Metaverse oyunları adı verilmektedir. Genel olarak Metaverse oyunlarında kullanıcılar birbirleri ile etkileşime girebilmekte, etkinlikler yapabilmekte ve başka özelliklere erişebilmektedir. Her oyuncuyu temsil eden bir avatar bulunur.
Metaverse Mimarlık Nedir?
Sanal evrenlerin üç boyutlu VR tasarımlarının yapılması işlemine Metaverse mimarlığı adı verilmektedir. Farklı projelerin nasıl görüneceği, dijital platformların hangi şekilleri alacağı ve benzeri tasarımsal işlemler bütünüdür.
Metaverse NFT Nedir?
Farklı Metaverse projeleri içerisinde kullanıcılar tarafından sahip olunabilen arsa, eşya ve benzeri objelerin mülkiyet bilgileri blockchain tokenleri içerisine kodlanmaktadır. Bu işlem ile de her objenin sahipliğini temsil eden bir NFT oluşmuş olur. Bu NFT’lere, Metaverse NFT adı verilir.