KOBİ Nedir? KOBİ Destekleri Nelerdir?

Ülkemizde bütün istihdamın %72’ini sağlayan ve bütün girişimlerin %99’unu oluşturan KOBİ’ler, ekonomimiz adına oldukça büyük bir öneme sahipler. Bu işletmeler ile ilgili daha fazla bilgi vermek adına, bu yazımızda “KOBİ nedir?, KOBİ ne demek?” gibi soruları cevaplayacak, küçük ve orta ölçekli işletmelerin alabilecekleri 2023 KOSGEB destekleri hakkında bilgi vereceğiz.

KOBİ Nedir?

KOBİ, küçük ve orta büyüklükteki işletmelere verilen isimdir. 250 kişiden az çalışan istihdam eden, yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 500 milyon lirayı aşmayan işletmeler KOBİ olarak adlandırılmaktadır.

Yeni yayınlanan yönetmelik ile birlikte küçük ve orta ölçekli işletme kategorisine girebilmek için gereken yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosunun üst sınırı Mayıs 2023 tarihiyle 250 milyondan 500 milyon TL’ye çıkarılmıştır.

Küçük ve orta büyüklükteki işletmeler, Türk ekonomisi için oldukça büyük bir önem taşır. Günlük hayatımızda karşılaştığımız zincir olmayan marketler, kuaförler, kafeler, lokantalar, mağazaların çok büyük bir kısmı bu kategoriye girerler. Ülke istihdamının %72’sini KOBİ’ler oluşturduğu için, nüfusun oldukça büyük bir kısmı küçük ve orta ölçekli işletmelerin bünyesinde çalışmaktadır. Birçok start-up ve yeni kurulan şirket de küçük ve orta büyüklükte işletme olarak ticari hayatlarına başlamaktadır.

KOBİ Nasıl Kurulur?

KOBİ kurabilmeniz için, iş yeri açma belgenizin olması şarttır. Bunların yanı sıra, iş yeri vaziyet planı ve iş yeri mimari projesi dilekçelerini doldurmanız gerekmektedir. Gerekli evrakları tamamladıktan ve her şey hazır olduktan sonra, ilgili başvuruları bölge müdürlüklerinden yapabilirsiniz.

İlgili içerik: En Kolay Para Kazanma Yolları

KOBİ’lerin Özellikleri Nelerdir?

Ülkemiz için oldukça büyük bir değere sahip olan KOBİ‘lerin çeşitli avantajları bulunmaktadır. Bunlardan bazılarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

• Birçok farklı KOSGEB desteğinden yararlanabilirler. 
• Daha az harcamayla orantısal olarak daha fazla katma değer üretebilirler.
• Büyük işletmeleri destekler ve tamamlarlar.
• Az yatırımla orantısal olarak çok üretim sağlayabilirler.
• Bölgesel kalkınmayı desteklerler.
• Ülke ekonomileri için yüksek oranda istihdam sağlarlar.
• Gelir eşitliğinin sağlanmasında önemli bir rol oynarlar. 

KOBİ Sayılan İşletmeler Nelerdir?

KOBİ sınıflandırması içerisine giren işletmeler; mikro ölçekli, küçük ölçekli ve orta ölçekli işletmelerdir. Bu işletmeler arasında sayılabilmek için sağlamanız gereken şartları aşağıda açıklayacağız.

Mikro Ölçekli İşletme

Mikro ölçekli işletmeler, KOBİ kategorisine giren en küçük işletmelerdir. Bir işletmenin, mikro işletme sayılabilmesi için 10’dan az çalışanı istihdam etmesi ve yıllık mali bilançosu veya net satış hasılatının 1 milyon Türk lirasını aşmaması gerekmektedir. Bu miktar son yayınlanan yönetmelik ile 10 milyon TL‘ye yükseltilmiştir. 

Küçük Ölçekli İşletme

Küçük ölçekli işletmeler, yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosu 8 milyon TL’yi aşmayan ve en fazla 50 çalışanı istihdam eden işletmelere verilen addır. Son yayınlanan yönetmelik ile, yıllık net satış hasılatı ve mali bilanço limiti 100 milyon TL’ye yükseltilmiştir. 

Orta Ölçekli İşletme

Orta ölçekli işletmeler, yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosu 40 Milyon TL’yi aşmayan ve en fazla 250 çalışanı istihdam eden işletmelerdir. Son yönetmelik ile birlikte yıllık net satış hasılatı veya mali bilanço üst sınırı 500 milyon TL’ye yükseltilmiştir.

KOBİ İşletme Türleri Nelerdir?

Küçük ve orta ölçekli işletmeler, çalışan sayıları, mali bilgileri, sermaye ve oy hakkına ilişkin durumlarına bağlı olarak bağımsız işletme, ortak işletme ve bağlı işletme olarak üçe ayrılır.

Bu işletmelerin özellikleri, şartları ve farklarını bu başlık altında açıklayacağız.

Bağımsız İşletme

Eğer gerçek veya tüzel kişilerin sahip olduğu ve bu yönetmelik bağlamında ortak veya bağlı işletme sayılmayan bir işletme aşağıdaki şartları sağlıyorsa bağımsız işletme sayılır.

• Başka bir işletmenin %25 veya daha fazlasına sahip değilse. 
• Herhangi bir tüzel kişi veya kamu kuruluşu, birkaç bağlı işletme tek başına veya müştereken, mevzubahis işletmenin %25 veya daha fazlasına sahip değilse.
• Konsolide edilmiş hesaplar düzenlenmiyorsa ve konsolide hesap düzenleyen diğer bir işletmenin hesaplarında yer almıyorsa.

Ortak İşletme

Eğer bir işletme tek başına veya diğer bağlı işletmeleriyle birlikte, hakim etki öne sürmeyecek şekilde, başka bir işletmenin oy hakları veya sermayesinin %25 – %50 oranına sahip olması, ya da kendi oy hakları veya sermayesinin %25 – %50 oranına başka bir işletmenin sahip olması durumunda, bu işletmeler ortak işletme sayılır. Oy hakları ve sermaye payı arasında yüksek orana sahip olan esas alınır. 

Aşağıdaki işletmeler, %25 oranı aşsalar bile, bağlı işletme ilişkilerine sahip olmamak şartıyla bağımsız işletme sayılırlar.

• Üniversiteler, üniversitelerin kurduğu vakıflar ve kâr amacı gütmeyen araştırma merkezleri.
• Bölgesel kalkınma fonları dahil kurumsal yatırımcı sıfatındaki işletmeler.
• Yıllık bütçesi 25 milyon TL’nin altında kalan ve toplan nüfusu 5 binden az olan bölgelerdeki, belde belediyeleri dahil, belediyeler ve köy tüzel kişilikleri.

Bağlı İşletme

İşletmeler arasındaki ilişkiler durumunda, iki işletmenin bağlı işletme sayılabilmesi için, işletmelerden birisinin, bir diğerinin sermaye ve oy hakkının çoğunluğuna sahip olması gereklidir. Bunun yanında, işletmenin yönetim, denetim kurulu üyelerinin atanması, üyelerin azledilmesi ve denetim yetkilerine sahip olmalı ve ortak veya hissedarlık durumlarında tek başına karar verebilme yetkisine sahip olmalıdır.

KOBİ Destekleri Nelerdir?

“KOBİ Nedir?” sorusu gibi KOBİ Destekleri de girişimci adayları tarafından oldukça merak edilmektedir. KOSGEB’e kayıtlı olan küçük ve orta ölçekli işletmeler, KOBİ beyannamesini doldurabilir ve KOSGEB desteklerinden yararlanma şansı elde eder. KOSGEB tarafından verilen KOBİ destekleri aşağıdaki gibidir.

• Uluslararası Kuluçka Merkezi ve Hızlandırıcı Destek Programı
• İşbirliği Güçbirliği Destek Programı
• AR-GE, İnovasyon Destek Programı
• Genel Destek Programı
• KOBİ Proje Destek Programı
• KOBİGEL – KOBİ Gelişim Destek Programı
• Kredi Faiz Desteği
• Tematik Proje Destek Programı
• Stratejik Ürün Destek Programı
• Girişimciliği Geliştirme Destek Programı
• Endüstriyel Uygulama Destek Programı
• KOBİ TEKNOYATIRIM – KOBİ Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı
• TEKNOPAZAR – Teknolojik Ürün Tanıtım ve Pazarlama Destek Programı
• Gelişen İşletmeler Pazarı KOBİ Destek Programı

İlgili içerik: KOSGEB Girişimcilik Belgesi Nedir?

KOBİ’ler ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

KOBİ’nin Üstü Nedir?

KOBİ’nin bir boyut üstü olan şirketler, büyük ölçekli işletmeler olarak adlandırılırlar. Bir işletmenin büyük ölçekli işletme olarak sayılabilmesi için 250’nin üzerinde çalışana sahip olması ve yıllık hasılatı veya mali bilançosunun 500 milyon TL‘yi geçmesi gerekmektedir.

Esnaf KOBİ Olabilir mi?

Evet, 250’den daha az çalışanı olan ve yıllık net satış hasılatı 500 milyon TL’yi geçmeyen bütün işletmeler KOBİ sınıflandırmasına dahildir. Bu şartları sağlayan esnaflar da KOBİ sınıflandırmasına girmektedir.

KOBİ Beyannamesi Nedir?

Bir işletmenin KOSGEB tarafından verilen KOBİ desteklerinden yararlanabilmesi için öncelikle KOBİ Beyannamesi‘ni doldurması gerekmektedir. Bu belgeyi doldurmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz.

• İşletmenizin KOSGEB veritabanına kayıtlı olduğundan emin olun. Eğer değilse www.kosgeb.gov.tr adresine girerek kayıt olabilirsiniz.
• KOSGEB veritabanına kayıtlıysanız, yine www.kosgeb.gov.tr adresine gidin ve sağ üstteki “e-Hizmetler” sekmesine tıklayın.
• Ardından açılan pencerede “KOBİ Beyanname vermek/güncellemek için tıklayınız” yazan kısma tıklayın.
• Bu sayfa, sizi e-devlet sistemine yönlendirecektir. Açılan sayfada hesabınıza giriş yapın.
• Giriş yaptıktan sonra sizden istenilen bilgileri doldurun ve verilen komutları takip edin.
• Beyannameyi doldurduktan sonra, KOBİ Beyannamesi Raporu sayfası karşınıza gelecektir.
• Bu sayfada indir butonuna tıklayın ve raporun çıktısını alın.
• KOBİ Bilgi Dökümanı ve KOBİ Beyannamesi‘nin çıktısını aldıktan sonra, kaşeli ve imzalı bir şekilde bağlı olduğunuz KOSGEB birimine teslim edin.