İş Planı Nedir? Hazır İş Planı Örnekleri

İş sahibi olmanın ve şirket kurmanın ilk adımı kapsamlı bir iş planı geliştirmektir. Sıfırdan bir bina inşa etmek nasıl bir sabır, dikkat ve öngörü gerektirirse; iş planı da aynı dikkat ve titizlikle hazırlanması gereken profesyonel iş süreçlerinin başında gelir. Gelin şimdi, iş planı nedir? Sorusunu cevaplarken, örneklere birlikte göz atalım.

İş Planı Nedir?

Bir iş planı, kim olduğunuzu ve nasıl büyüyeceğinizi şekillendirmenize yardımcı olabilir.

İş planı; şirketinizi nasıl yönetmek istediğinizin, planladığınız noktaya ulaşmanıza yardımcı olacak adımların ve hangi hedeflere sahip olduğunuzun belirtildiği yazılı bir özettir. İşletmenizin geleceği için bankalar ve diğer potansiyel yatırımcılar, size yatırım yapıp yapmamaya karar vermek için iş planlarını incelemeyi tercih edebilir. Aynı zamanda, şirket sahiplerinin vizyon ve hedeflerini yansıtan önemli bir olgudur.

Tüm bunların yanı sıra iş planı, şirket kurmak için plan yapan kişilere yol haritası olarak da hizmet eder. İşlerinizi düzenli ve anlaşılır kıldığı gibi, operasyonlarınızın, hedeflerinizin ve maliyetlerinizin planlamasını takip etmenizi ve geliştirilmesini sağlar.

İş planları yalnızca işinizle ilgili ayrıntıları harici olarak iletmek için yararlı olmakla kalmaz, aynı zamanda dahili bir referans olarak da faydalıdır. Planlar, işinizi yolunda tutmanıza ve stratejik hedeflerinizi günlük olarak yaptığınız eylemlerle uyumlu hale getirmenize yardımcı olur.

5 Adımda İş Planı Nasıl Hazırlanır?

İş planları, bazı yöneticilerin SWOT analizi yapmayı tercih etmesiyle (güçlü yönler, zayıf yönler, fırsatlar, tehditler) değişiklik gösterse de, genellikle aşağıdaki 5 adımı takip ederler.

1- İş Planı Yönetici Özeti

Herhangi bir iş planının yapı taşı, şirketinizin temel değerlerinden bahseden bir yönetici özeti bölümüdür. İş planı yönetici özeti esasen, hangi ürünleri veya hizmetleri sağlayacağınızın, şirketinizin hizmet vereceği müşterilerin ve işletmenizin genel hedeflerinin açıklandığı kısımdır. Bu aşama, paylaşmaya karar verdiğiniz ilk döküman olduğu için bu bölümü gerçekten ilgi çekici ve benzersiz kılmaya özen göstermelisiniz.

2- Hedef Kitle ve Rekabet Analizi

Bu bölüm, ürünlerinizin veya hizmetlerinizin belirli bir müşteri ve topluluğun ihtiyaçlarını nasıl karşılayacağını açıkça ifade etmek için kullanılır. Hedef kitle ve rekabet analizinde yer alan diğer bilgiler, öngörülen pazar payınızı ve karşılaşmayı beklediğiniz rekabet türünü kapsamalıdır.

Ayrıca, yeni müşteriler edinme girişimleriniz ve pazarlama stratejileriniz ile işinizi büyütme konusunda, neyle karşı karşıya olduğunuzu anlamak için bu bölüme pazar analizini de dahil edebilirsiniz.

İlgili İçerik: Persona Nedir?

3- Ürün veya Hizmetin Tanımlanması

Bu bölüm, ürünlerinizin veya hizmetlerinizin faydalarını, üretim sürecini ve işletmenizin sunduğu hizmetlerin, sizi rakiplerinizden nasıl farklı kıldığını açıklar.

İşletmenizin müşterilere olan faydalarını açıklarken, aşağıdaki maddelere odaklanabilirsiniz:

• Benzersiz özellikler
• Özellikleri faydaya çevirme
• Müşterilerinize olan duygusal ve pratik getiriler
• Fikri mülkiyet hakları veya farklılaşmayı koruyan herhangi bir patent

Üretim sürecini ifade ederken aşağıdaki maddeleri baz alabilirsiniz:

• Mevcut ve yeni ürünler veya hizmetler
• Kaynak hammaddeler veya bileşenler
• Kalite kontrol ve kalite güvencesi
• Tedarik zinciri lojistiği
• Defter tutma ve envanter gibi günlük işlemlerin yönetimi

Ürün yaşam döngüsü bölümünde de aşağıdaki gibi öğeleri sıralayabilirsiniz:

• Satın alma işlemleri arasında geçen süre
• Satış planları
• AR-GE çalışmaları için hazırlanan gelecek planları

4- Pazarlama ve Satış Planı

Pazarlama planı aşamasında; sosyal medya, içerik pazarlaması, reklamcılık ve diğer pazarlama çeşitleri aracılığıyla hedef kitlenize nasıl ulaşmayı planladığınıza karar vermelisiniz. İş planınızın pazarlama bölümünde açık ve ulaşılabilir hedeflere yer vermeniz son derece önemlidir. Aynı zamanda, pazarlama ve satış planı; “iş planı nedir ve nasıl hazırlanır?” sorularının en kritik aşamasıdır.

Mevcut işletmenizin büyüklüğüne bağlı olarak, her ay ne kadar web trafiği ve potansiyel müşteri elde etmek istediğinize karar vermeniz için belirleyici bir eylem olabilir. Bu bölüm ayrıca, sektörünüzdeki pazarlama trendlerini incelemek için mükemmel bir alandır.

5- Finansal Özet

‌İş planının bir diğer önemli parçası, şirketinizle ilgili tüm gelir ve giderlerin kapsamlı bir finansal özetidir. Halihazırda bir işletmeyseniz, bu süreci zaten takip ediyor olabilirsiniz. Mali kısım, özellikle işinizi büyütmenize yardımcı olacak yatırımlar ve para akışı için oldukça önemlidir. Mevcut işletmenize yatırım yapmak isteyen, bankalar ve potansiyel yatırımcılar, finansal özetinizde aşağıdaki maddeler de dahil olmak üzere birkaç önemli alanı dikkate alacaktır:

• Öngörülen gelir
• Öngörülen giderler
• Borç-gelir oranı
• Tahsis edilen finansman şekli (banka, melek yatırımcı, aile/arkadaşlar)
• Gelir tablosu
• Nakit akışı tabloları‌

Birçok iş planı, belirtmiş olduğumuz bu 5 bölümü; iş yapısı, pazar fırsatı veya uzun vadeli hedefler gibi ilgi çekici konuları kapsayan daha popüler kategorilere ayırır. Tabii ki iş planınız, işinize ve hedeflerinize bağlı olarak değişiklik gösterebilir. 

İş Planı Örnekleri

Sıfırdan bir plan oluşturmayı düşünmek oldukça bunaltıcı olabilir. Neyse ki internet ortamında birbirinden profesyonel, hazır birkaç şablon bulabilir ve işletmenize göre özelleştirebilirsiniz. Özelleştirmeyi tamamladığınızda ise planları, bir Word belgesi veya PDF dosyası olarak indirebilirsiniz. Bazı şablonlar, ücretsiz olarak kullanıcıların hizmetine sunulsa da birçoğu kullanım için bir abonelik ücreti talep etmektedir.

1. Upmetrics’in Örnek İş Planları

Upmetrics‘te; restoranlar, perakende satış mağazaları, medya şirketleri veya sağlık hizmeti sağlayıcıları gibi sektörler için özel olarak hazırlanmış 100‘den fazla farklı iş planı şablonu bulunmaktadır. 

Her kategoride, ihtiyaçlarınızı karşılayacak şekilde planınızı daha da detaylı hale getirecek çok sayıda alt kategori bulunur. Ayrıca PDF formatında düzenlenmesi ve indirilmesi de oldukça kolaydır.

2. Venngage’den Basit İş Planı Örneği

Önceki örnekte de olduğu gibi Venngage, içerisinde temel düzeyde planlar yapabilmek için birbirinden farklı iş planı örneklerini kapsar. İlgi çekici grafikler içermesinin yanısıra, çeşitli sektörlere kolayca uyarlanabilir iş planlarını içerisinde barındırır.

3. KOSGEB İş Planı Ödülü Destek Programı

KOSGEB iş planı ödülü destek programının amacı; girişimcilik ekosisteminde yer alan firmalar ile işbirliği sağlanarak, girişimcilerin iş kurma ve yürütme konularında teşvik edilmesi için girişimcilik konulu yarışmalar sonucu, başarılı bulunan iş planlarının ödüllendirilerek hayata geçirilmesini sağlamaktır.

KOSGEB’den temin edeceğiniz iş planı örneği, plan sürecinin her adımını açıklayan, kapsamlı bir kılavuz sağlar. Hazırlanmış iş planı içeriğini, iş modelinize ve hedeflerinize uyacak şekilde revize etmeniz yeterlidir.

4. Jotform İş Planı Şablonu

‌Jotform’da ilgi çekici grafikler, renkler ve şemalar içeren çeşitli ücretsiz şablonlar mevcuttur. Tek sayfalık basit bir iş planından yaratıcı özetlere, stratejik planlara ve daha fazlasına kadar akla gelebilecek her konuya Jotform üzerinden ulaşabilirsiniz. Sunduğu sayısız örneğin yanı sıra, herhangi bir küçük işletme veya yeni girişimin işe başlamasına yardımcı olabilecek çok sayıda araç ve kaynağa da erişim sağlar.

5. HubSpot’tan Tek Sayfalık İş Planı Şablonu

Küçük işletmeler için bir başka değerli ve ücretsiz kaynak, tek sayfalık iş planı gibi şablonları bulabileceğiniz oldukça faydalı bir web sitesi olan HubSpot’tur. İçerdiği her bölümde takip edilmesi kolay talimatlar içerir. İş planınızı hazırladığınızda, belgeyi Word veya PDF dosyasına indirmeniz yeterlidir.

E-Ticaret İşletmeleri için İş Planı Örneği

Aşağıda örnek bir e-ticaret işletmesi için iş planı örneği oluşturulmuştur. Bu e-ticaret iş planı örneğinden öğrenecekleriniz ile sizde işletmeniz için stratejik planlamalar yapabilirsiniz.

İşte e-ticaret iş planı örneği:

Yönetici Özeti

• Firma Adı: X Tekstil A.Ş.
• Sektör: Tekstil
• Hedef: Yeni açılacak olan markamızı tüm Türkiye’de tanıtmak ve online pazarda güçlü bir varlık oluşturmak.

Şirket Tanımı

• Kuruluş Yılı: 01.01.2022
• Konum: İstanbul/Beşiktaş
• Ana Ürünler/Hizmetler: Çorap, Hırka, Yün Şapka ve Yün Gömlek

Pazar ve Sektör Araştırması

• Hedef Kitle: 18-40 Yaş Aralığındaki Kadın ve Erkek Bireyler
• Rakip Analizi: S Tekstil A.Ş. ve Z Tekstil A.Ş.
• Pazar Trendleri: Kırmızı ve siyah renkteki kıyafetlerin daha ön planda olacağı bir yıl olacak.

Operasyon Planları

• Depolama: Ürünlerimiz, İstanbul’daki 500 metrekarelik bir depoda saklanacak. Depo, raflar ve otomatik envanter takip sistemleri ile donatılacak.
• Lojistik: Yerel teslimatlar için kendi kurye ekibimizi kullanacağız. Ulusal ve uluslararası gönderimler için Yurtiçi Kargo ve DHL ile anlaşmalar yapılacak.
• Teknoloji Kullanımı: ikas e-ticaret altyapısı kullanarak, kullanıcı dostu bir e-ticaret sitesi kuracağız. Site, mobil uyumlu ve SEO dostu olacak.
• Personel İhtiyaçları: Tam zamanlı iki müşteri hizmetleri temsilcisini işe alacağız. Bunlar, müşteri sorularını yanıtlamak ve sipariş takibi yapmakla sorumlu olacak. Bir depo müdürü ve üç depo çalışanı işe alınacak. Bunlar, stok yönetimi ve sipariş hazırlama işlemlerini yönetecek. İki adet kurye ile anlaşma yapacağız ve yurtiçi gönderilerini bu ekip ile yapılacak. Buna ek olarak bir pazarlama müdürü ve bir sosyal medya uzmanı işe alınacak. Bu ekip, marka bilinirliğini artırmak ve satışları teşvik etmek için çeşitli kampanyalar yürütecek.

Pazarlama Planları

• Reklam Planı: Google Ads ve Facebook & Instagram reklamları kullanarak hedef kitlemize ulaşacağız. Ayrıca, ürünlerimizi tanıtmak için influencer pazarlama kampanyaları düzenlenecek.
• Sosyal Medya Kullanımı: Özellikle Instagram ve Facebook’ta aktif olunulacak. Instagram’da ürün fotoğrafları ve müşteri yorumları paylaşacağız. Facebook’ta ise ürünlerimizle ilgili bilgilendirici içerikler ve özel teklifler sunulacak.
• Müşteri İlişkileri: Telefon, e-posta ve canlı sohbet yoluyla müşteri desteği sağlanılacak. Haftanın 7 günü, saat 09:00-21:00 arası müşteri hizmetleri hizmeti verilecek.

Maliyet ve Gelir Tahminleri

• Başlangıç Bütçesi: E-ticaret altyapısı ile web site kurulumu, depo kirası ve düzenlemesi, ürün tedariği, ofis malzemeleri ve ekipmanları, pazarlama ve reklam harcamalarını kalem kalem yazılacak ve daha sonra toplam başlangıç bütçesini belirlenecek.
• Gelir Tahminleri: Ürün satış fiyatlarını belirledikten sonra aylık ve yıllık olacak şekilde hesaplamalar yapılacak.
• Kâr/Zarar Analizi: Beklenen kâr ve zararlar kalem kalem ele alınacak. Buna ek olarak potansiyel risklerde göz önünde bulundurulacak.

Sonuç ve Gelişim Planları

Kısa Vadeli Gelişim Planları (1-2 Yıl)

Marka Bilinirliğini Artırmak: İlk yıl içinde sosyal medya takipçi sayısını 10.000’e çıkarmak ve e-posta abone listesini 2.000 kişiye ulaştırmak.
Satış Hedefleri: İlk yıl sonunda aylık ortalama 200.000 TL satış yapmak.
Müşteri Memnuniyeti: Müşteri memnuniyet oranını %95’de tutmak ve olumlu müşteri geri bildirimlerini artırmak.
Ürün Çeşitliliğini Artırmak: İlk iki yıl içinde ürün yelpazesini iki katına çıkarmak.
Operasyonel Verimliliği Geliştirmek: Depo ve lojistik süreçlerini optimize ederek sipariş işleme süresini %30 azaltmak.

Uzun Vadeli Gelişim Planları (3-5 Yıl)

Pazar Genişletme: İlk 5 yıl sonunda uluslararası pazarlara açılmak.
Yeni Ürün Kategorileri: Farklı kategorilerde yeni ürünler ekleyerek ürün çeşitliliğini genişletmek.
Fiziksel Mağaza Açılışı: Başarılı online satışların ardından seçilmiş lokasyonlarda fiziksel mağazalar açmak.
Sürdürülebilirlik ve Çevre Dostu Ürünler: Ürün yelpazesine çevre dostu ve sürdürülebilir ürünler ekleyerek marka değerini artırmak.
Teknolojik Yenilikler: E-ticaret sitesini, yapay zekâ ve makine öğrenimi teknolojileriyle geliştirerek müşteri deneyimini iyileştirmek.

Sonuç

“İş Planı Nedir?, İş Planı Örnekleri ve Adımları Nelerdir?” gibi sorulara yanıt aradığımız bu makalemizde, ulaşabileceğimiz en net sonuç; plan yapmamanın, başarısız olmak için yapılan bir plan olduğudur. İş planı; çalışanlara yön ve motivasyon vermekten, finansörlere güvence sağlamaya kadar işinizin büyümesi için her adımda çok önemlidir. Bu sebeple, yerel ya da e-ticaret işletmenizi kurup faaliyete geçmeden önce; çevrenize, yatırımcılarınıza, çalışanlarınıza hatta tedarikçilerinize bile güven aşılayan ve sizi adım adım başarıya götüren bir plan yapmalısınız.

İlginizi Çekebilecek İçerikler:

• İş Fikirleri
• İş Sözleşmesi Nedir?
• KPI Nedir?