Ticari hayat içerisinde bulunan kavramlardan birisi olan irsaliye, fatura ile sıklıkla karıştırılan bir kavram. Özellikle bu iki belgenin birbirleri ile arasındaki farklar ve kullanım alanları sıklıkla sorgulanıyor. Tıpkı e-fatura gibi, e-irsaliye uygulamasının var olması da, bu karışıklığı artıran nitelikte. Bu makalemizde “İrsaliye Nedir?” ve “E-İrsaliye Nedir?” sorularına cevap verecek ve irsaliye ile fatura arasındaki farkları açıklayacağız.
İrsaliye Nedir?
Herhangi bir işletmenin, başka bir adrese taşınması gereken bir ürün satması durumunda, bu taşınma işlemine ait tarih, teslim alanın adı, adres ve benzeri bilgileri üzerinde bulunduran bir belge hazırlaması gerekir. Bu belgeye ise irsaliye adı verilmektedir.
Satıcı işletme, ürünün depodan çıktığını ve istenilen adrese teslim edildiğini kanıtlamak için hazırlamış olduğu irsaliye belgesini imzalar. Teslim alan alıcı taraf ise, ürünü teslim aldığını belirtmek için irsaliyeye imza atar.
İrsaliye belgesinin imzalanmaması ise, mevzubahis ürünlerin alıcıya ulaşmadığı anlamına gelir.
İrsaliye Nasıl Düzenlenir?
İrsaliye nedir sorusundan sonra, bu konuda en çok merak edilen sorulardan birisi de irsaliyenin nasıl düzenleneceği ile alakalı.
Öncelikle irsaliyeler, mutlaka tarih, seri ve sıra numarasını takip ederek düzenlenmelidir. İrsaliyenin düzenlenmesinin ardından 7 gün içinde faturasının da kesilmesinin zorunlu olduğu unutulmamalıdır.
İrsaliyeye bağlı olarak düzenleyeceğiniz fatura irsaliyenin düzenlendiği ile aynı ay ve yıla sahip olmak zorundadır.
Sevk irsaliyesinin geçerli olması için en az üç nüsha olarak düzenlenmesi gerekmektedir. Düzenlenen nüshalardan ikisi mutlaka malı taşıyan araçta bulunmalıdır.
İrsaliye Düzenlerken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Düzenlediğiniz irsaliyenin geçerli olması için bazı şartlara uyması gerekmektedir. Bu yüzden irsaliyenizi hazırlarken aşağıdakilere dikkat etmenizi öneriyoruz:
- Ürünler ve sevk irsaliyesi nakil yapılan araç içerisinde bulunmalıdır. Eğer irsaliye üzerinde yazan ürünler herhangi bir maliye denetimi sonucunda araçta bulunmazsa ceza kesilir.
- Sevk irsaliyesinin en az 3 kopya olarak düzenlenmesi gerekmektedir. Düzenlenmemesi durumunda usulsüzlük cezası kesilir.
- Sevkiyatı yapılan ürünler için sevk irsaliyesi hazırlandıktan sonra 7 gün içerisinde faturasının da kesilmesi gerekmektedir.
- Bir irsaliye ile ilgili keseceğiniz fatura, irsaliye ile aynı ay ve yıla sahip olmalıdır.
İlgili İçerik: Mali Mühür Nedir?
İrsaliye ile Faturanın Arasındaki Fark Nedir?
Sevk irsaliyesi, satıcı tarafından hazırlanan ve açıklama niteliğinde olan bir belgedir. Fatura ise satıcı firma tarafından alıcı tarafa tanzim edilen ve herhangi bir mal ile hizmetin satıldığını gösteren belgedir.
Sevk irsaliyesi, malın depodan çıktığını ve teslim edildiği zaman alıcı tarafından teslim alındığını ifade etmek için kullanılır. Fatura ise satışın gerçekleştiğini belirten bir belgedir. İrsaliye, fatura yerine kullanılamaz.
İrsaliye Hangi Durumlarda Kesilmektedir?
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 230/5. Maddesi uyarınca, herhangi bir malın taşınması ve taşıttırılması halinde, taşıttırılan mal için sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve bu düzenlenen irsaliyenin taşıtta bulunması zorunludur.
Kısacası irsaliye, satılan herhangi bir malın sevkiyatı yapılması durumunda kesilmesi gereken bir belgedir.
İlgili içerik: E-Ticaret ile Satış Yapanların Ödemesi Gereken Vergiler Nelerdir?
İrsaliye’de Bulunması Gereken Bilgiler Nelerdir?
Sevk amacıyla düzenlenen irsaliyelerin üzerinde aşağıdakilerin bulunması şarttır:
- Noter tasdikli mührü şekli
- Sevkiyatı yapılan malın miktarı ve türü
- İrsaliyeyi düzenleyen yetkili kişinin adı, soyadı, unvanı, hesap numarası ve iş adresi
- Alıcının adı, soyadı, vergi dairesi numarası ve hesap numarası
- Düzenleyen kişinin ve teslim eden kişinin imzaları
- Malın teslim tarihi ve imza numarası
İlgili içerik: Navlun Nedir? Nasıl Düzenlenir?
İrsaliye ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
İrsaliye Düzenlemek Zorunlu mudur?
Evet, satılan malların sevkiyatı için irsaliye kesilmesi zorunludur. İstisnai durumlar haricinde, irsaliye kesilmemesi durumunda özel usulsüzlük cezası uygulanır. E-Belge olarak düzenlenmesi gereken e-irsaliyelerin de, usulüne uygun bir şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. Ancak e-irsaliye düzenlenen sevkiyatlar için kağıt irsaliye düzenlenmesine gerek yoktur.
Kesilen E-İrsaliye Nasıl İptal Edilir?
E-irsaliye gönderen taraf tarafından iptal edilemez. Eğer mevzubahis malın sevkiyatı başlamadan önce e-irsaliyede herhangi bir hata olduğu fark edilirse alıcı tarafın e-irsaliye belgesini reddetmesi gerekir. Böylelikle iptal işlemi gerçekleştirilmiş olur.
İrsaliye Fatura Yerine Geçer mi?
Hayır. Hem kağıt irsaliye, hem de e-irsaliye, fatura yerine geçemez. İrsaliye sevkiyatı belirten bir belgedir. Mal ve hizmet satışlarında ayrı olarak fatura kesilmesi zorunludur.
E-İrsaliye Nedir?
Son dönemde yaşanan teknolojik gelişmeler sonucunda irsaliyelerin dijital ortama taşınması mümkün hale gelmiştir. Bunun sonucu olarak e-irsaliye diye bir kavram ticari hayata girmiştir.
E-irsaliye, normal kağıt irsaliye ile aynı geçerliliğe sahip olan bir dijital belgedir. Elektronik irsaliye sisteme geçiş yapan şirketler müşterilerine normal kağıt irsaliye göndermek yerine e-irsaliye gönderebilirler.
Hangi Mükellefler E-İrsaliye Kullanabilir?
Halihazırda e-fatura uygulamasına kayıtlı olan, 2021 ve sonraki hesap döneminde brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükelleflerin e-irsaliye uygulamasına geçmesi zorunludur. Bu şartları sağlamayan ve e-fatura sistemi içerisinde bulunan diğer mükellefler de e-irsaliye sistemine geçiş yapabilirler.
İrsaliye Tarihi Ne Demek?
İrsaliye tarihi, teslim tarihi demektir. Ürünün, kullanıcıya ulaşacağı tarihi belirtir.
Her Faturaya İrsaliye Kesilir mi?
Dilediğiniz faturaya, irsaliye kesebilirsiniz. Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta, faturanın üzerinde, irsaliye yerine geçer ibaresini bulundurmalısınız.
İlginizi Çekebilecek İçerikler:
