E-Haciz Nedir? Nasıl Sorgulanır ve Nasıl Kaldırılır?

Elektronik ticarete başlayan insanların merak ettiği konulardan birisi olan e-haciz, her ne kadar iç açıcı bir konu olmasa da, finansal hayatın içerisinde bulunan herkesin bilmesi gereken bir kavram.

Ödenmemiş borçlar veya finansal kayıplar yüzünden herkesin e-haciz ile karşılaşma ihtimali var. Bu konuda doğru bilgiye sahip olmanız çok önemli. Biz de elektronik haciz konusunda kapsamlı bir bilgi kaynağı sunmak adına, bu yazımızda “e-haciz nedir?, nasıl sorgulanır?, nasıl kaldırılır?” gibi soruların cevabını vereceğiz.

E-Haciz Nedir?

Tam adı elektronik haciz olan e-haciz, devlete karşı ödenmemiş olan borçların, bireysel veya kamu alacaklarının sebebiyle elektronik platformlar üzerinden uygulanan haciz sistemidir.

Haciz sistemi, mevzubahis alacakların tahsil edilmesi amacıyla, borçlunun maddi değere sahip olan mallarına el konulması veya borçlunun bu mallar üzerinde olan yetkisinin kısıtlanmasıdır. Elektronik haciz durumunda ise kısıtlama veya el koyma işlemi dijital platformlar üzerinden gerçekleşir.

Elektronik haciz uygulaması, borcun miktarına ve niteliğine göre farklı şekiller alabilir. Genellikle geçmişe dair ödenmeyen vergi borçlarında, borç ödenene kadar bireyin maaşına bloke konulabilir veya maaşta kesintiye gidilebilir. Maaş kesintisi işlemini elektronik ortamda mala el koyma örneği olarak düşünebiliriz.

E-haciz işlemi, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 55. maddesi çerçevesinde uygulanmaktadır. Bunun yanında 6183 sayılı Kanun’a, 5904 sayılı kanun ile yapılan değişiklik sayesinde elektronik haciz sisteminin hukuki altyapısı hazırlanmıştır.

E-Haciz Nasıl Kaldırılır?

Vergi borcu, banka borcu veya SGK prim borcu gibi farklı sebeplerden elektronik haciz ile yüz yüze gelmiş olabilirsiniz. E-haciz kaldırılma şekli de borcun türüne ve hangi kaynaktan geldiğine göre değişiklik gösterecektir. Ancak temelinde, ödenmesi gereken borç tamamıyla ödenmediği sürece haciz kalkmaz.

Haciz banka hesabına veya maaşa uygulanmaya başladıktan sonra kaldırılması için borcun tam miktarının ödenmesi gerekir. Borç tamamen ödendikten sonra, ilgili kurumlara bu durum bildirilir ve hacizin kaldırılması için bir dilekçe verilir. Vergi dairesine, veya bankaya ödenmiş olan borcun kaldırılması için, “Borcu yoktur” yazısının da alınması önem taşır. Borç tamamen ödenmemişse ve herhangi bir tutar kalmışsa bu elektronik hacizin kaldırılmasına engel olur.

Borç ödendikten sonra ilgili kurum ve borçlu arasında iletişim süreci başlamış olur. Bu sürecin hızlanması amacıyla kurumdan ıslak imzalı belge alınabilir ve bu belge ile borç kaldırma başvurusu gerçekleştirilebilir. Islak imza ile ilgili kuruma gidilmesi durumunda, haciz kaldırılma süreci hızlanmış olur.

E-Haciz işlemi başlamadan önce, tebliğ edildikten sonra 15 gün içerisinde borcun ödenmesi durumunda, haciz işlemi başlatılmadan kaldırılır. Aynı şekilde bu 15 günlük süreçte borcun taksitlendirilmesi de, haciz emrinin kaldırılması için yeterlidir.

E-Haciz Nasıl Sorgulanır?

E-haciz durumunuzu ve ilgili işlemleri e-Devlet veya İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden sorgulayabilirsiniz. İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden sorgulamanızı yapmak istiyorsanız vergi mükellefi olmanız gereklidir. Diğer yandan e-Devlet üzerinden T.C kimlik numaranız ve e-devlet şifreniz, veya diğer e-Devlet giriş yöntemleri ile e-haciz sorgulama işlemini gerçekleştirebilirsiniz.

Sisteme giriş yaptıktan sonra GİB (Gelir İdaresi Başkanlığı)’nın hizmetlerine tıklayarak elektronik haciz durumunuz hakkında bilgi alabilirsiniz. Sorgulama sırasında iki farklı haciz tipi karşınıza çıkacaktır; banka hesaplarına uygulanan elektronik hacizler ve araçlara uygulanan elektronik hacizler. Sorgulamak istediğiniz başlığı seçerek işleminize devam edebilirsiniz.

İlgili İçerik: İnteraktif Vergi Dairesi Nedir?

E-Haciz Nasıl Uygulanır?

Normalde haciz işlemlerinin çoğunluğu icra daireleri tarafından gerçekleştirilirken, elektronik haciz işlemleri vergi dairesi aracılığıyla gerçekleştirilir. Herhangi bir borç için haciz girilmesi gerektiğinde, Vergi Dairesi Otomasyon Programı (VEDOP) aracılığıyla alınan borçlu bilgileri, kişinin bağlı olduğu vergi dairesine iletilir.

Bilgiler incelendikten sonra Gelir İdaresi Başkanlığı’na iletilir ve teyit edilir. Bu işlemden sonra finans kurumlarıyla iletişime geçilir ve e-haciz işleminin uygulamasına başlanır.

İlgili İçerik: İnternet Vergi Dairesi Nedir?

Hangi Borçlara E-Haciz Uygulanır?

“E-haciz nedir?” Sorusu kadar ön plana çıkan bir diğer soru ise, e-haciz işleminin hangi borçlara uygulanmakta olduğudur. Aşağıda sıralanan borç türlerine sahip olanlar hakkında, e-haciz işlemi uygulanabilir:

• Trafik cezaları
• HGS veya OGS gibi geçişi ücretli olan yerlerden kaçak geçildiğindeki kesilen cezalar
• “Öğrenci Öğrenim Kredisi” ve “Kredi Yurtlar Kurumu (KYK)” borçları
• Mahkeme kararı neticesinde verilen cezalar
• RTÜK’e bağlı idari para cezaları
• Ödenmeyen sigorta primleri
• İdari para cezaları
• Sosyal güvenlik destek prim borçları
• Vergi borçları
• İcra borçları

İlgili İçerik: Vergi Nedir?

E-Haciz Borcu Nereye Ödenir?

Herhangi bir sebepten dolayı e-haciz uygulanan şahıs, Gelir Dairesi Başkanlığı’nın internet sitesinden borcunu ödeyebilir, itiraz edebilir veya miktarız taksitlendirmesini yapabilir. Bunun yanında e-Devlet hesabınızdan, ilgili kurumun sayfasına girerek ödeme yapmanız, veya ödemelerinizi nasıl yapacağınızı öğrenmeniz mümkündür.

E-Haciz Borcu Ödenmezse Ne Olur?

Borcu tahsil etmek isteyen kişi veya kuruluş, tarafınıza gerekli işlemlerin başlatılması için çalışmalar yapar. Banka size, 90 günlük süre tanır. Bu süre zarfında herhangi bir ödeme işlemi yapılmadığı taktirde, haciz işlemleri başlar.

E-Haciz Borcuna Taksitlendirme Yapılabilir mi?

Evet, istenmesi durumunda elektronik haciz borcu taksitlendirilebilir. Mevzubahis borcun tebliğ edildiği tarihten sonra, 15 gün içerisinde borç taksitlendirilebilir. Bu durumda borcun %20’lik kısmı peşin olarak ödenmek zorundadır. Ardından kalan kısım belirlenen taksit sayısına bölünür. 

Taksitlendirme işlemini gerçekleştirmek için borçlu olduğunuz kuruma başvurabilir ve borcunuzun %20’lik kısmını peşin ödeyerek taksitlendirme hakkı kazanabilirsiniz. Böylece banka hesaplarınıza ve maaşınıza el koyulmasının önüne geçmiş olursunuz. Ancak unutmayın, e-haciz taksitlendirme hakkı kazanmak için, borcun %20’lik kısmının, tebliğ tarihinden sonra 15 gün içerisinde ödenmesi gerekmektedir.

E-Haciz Maaş Kesintisi Ne Kadar?

Ödemediği bir borçtan dolayı herhangi bir şahısın sahip olduğu maaş e-hacize maruz kalabilir. Bu noktada maaş kesintisi ile haciz gerçekleştiğinde, kesilen miktar şahısın net maaşının %25’inden daha fazla olamaz. Ancak borcunu daha erken ödemeyi istemesi halinde, çalışan daha yüksek tutarda haciz gerçekleşmesi için rıza gösterebilir.

E-Haciz İtiraz Süresi Ne Kadardır?

Eğer e-haciz tebliği yapılan kişi, borcunun olmadığını, tebliğ tarihinden önce ödenmiş olduğunu veya diğer itiraz sebeplerini 7 gün içerisinde yazılı olarak sorumlu tahsil dairesine bildirebilir.

Bu süre içerisinde itiraz durumu gerekli dairelere bildirilmelidir. Aksi takdirde banka hesaplarınıza, maaşınıza veya diğer elektronik varlıklarınıza gelen hacizi kaldırmak için atmanız gereken adımlar artabilir.

E-Haciz ile Normal Haciz Arasındaki Fark Nedir?

E-haciz ve normal haciz temel olarak aynı amaca hizmet etmektedirler. Aralarındaki temel fark; e-hacizde, kişinin elektronik ortamdaki varlıklarına el konulurken, normal hacizde kişinin, fiziksel varlıklarına el konur. Her iki hacizinde kaldırılması için tek şart, borcun ödenmesidir.

İlgili İçerik: E-Fatura Nedir?