E-Beyanname Nasıl Hazırlanır? Adım Adım Anlatım (2024)

Günümüz teknoloji dünyasında birçok işlemde ve süreçte elektronik yöntemler kullanılmaya başlanmıştır. Bu süreçler, devlet işlemlerinde de oldukça işlevsel bir noktaya gelmiştir. Buna gösterilebilecek en önemli örneklerden birisi de E- Beyannamedir. Peki, “E-Beyanname Nedir?, Nasıl Hazırlanır?”

Gelin, tüm detayları ile birlikte inceleyelim.

E-Beyanname Nedir?

E-Beyanname, yasal süreçler doğrultusunda vergi dairesine verilmesi zorunlu olan belgelerin, elektronik ortamda iletilmesini sağlayan bir uygulamadır. E-Beyanname ile birlikte; vergi dairelerindeki iş yükünün azalması, yapılan işlemlerin hızlanması, depolama maliyetlerinin en aza indirgenmesi, hataların önüne geçilmesi ve maliyetlerden tasarruf edilmesi sağlanmaktadır.

Fiziksel ve elektronik olarak ikiye ayrılan beyanname belgelerinde tüm bilgiler aynıdır. Kısacası E-Beyanname, fiziksel beyanname ile hukuki boyutlarda aynı hükme sahiptir.

E-Beyanname Ne İşe Yarar?

E-Beyanname aracılığıyla vergi dairelerine iletilmesi gereken evraklar elektronik ortamda gönderilmektedir. Elektronik olma özelliğini taşıyan E-Beyanname, zaman veya mekan fark etmeksizin ilgili evrakları düzenlemeyi ve yetkili kurumlara göndermeyi olası hale getiriyor. Bu belge, yalnızca vergi daireleri için avantajlar da taşımıyor. Mükellefler için de oldukça avantajlı bir durumdur. Bu avantajları dolayısıyla E-Beyanname uygulamasının kullanımı gitgide daha da artmaktadır.

E-Beyanname’nin Avantajları Nelerdir?

• Kağıt kullanımı ve posta gönderimlerini ortadan kaldırdığı için maliyet avantajı sağlamaktadır.
• Vergi dairelerinde sıra beklemezsiniz, işiniz hızlı çözülür ve böylece size zaman avantajı sağlamış olmaktadır..
• İnternetiniz var ise, istediğiniz yerden e-beyanname sistemine giriş yapabilirsiniz. Bu ise, ulaşılabilirlik avantajı sağlamaktadır.
• Vergiden doğan yasa dışı işlemlerin önüne geçilmesini sağlamaktadır.
• Fiziksel belge depolamanıza gerek kalmaz. Çünkü tüm belgeleriniz elektronik ortamda depolanabilmektedir.

E-Beyanname’nin Dezavantajları Nelerdir?

E-Beyanname, vergisel işlemlerin elektronik ortamda yapılmasına olanak tanıyan bir sistemdir. Ancak, bu sistemin bazı dezavantajları da bulunmaktadır. İşte E-Beyanname’nin olumsuz yönleri:

• Sistemsel arızalar veya internet bağlantısı problemleri, beyanname gönderme sürecini aksatabilir.
• Teknolojiye aşina olmayan kullanıcılar, sistemi kullanmakta zorlanabilir.
• Elektronik ortamda yapılan işlemler, veri güvenliği açısından risk taşıyabilir.
• Sistem yoğunluğu nedeniyle son günlerde işlem yapmak zorlaşabileceğinden beyanname verme sürelerinin kaçırılmasına yol açabilir.
• Sistemin ve yazılımların sürekli olarak güncellenmesi gerekeceğinden ek maliyet ve zaman kaybına neden olabilir.

E-Beyanname Nasıl Hazırlanır?

Birçok kullanıcı “E-Beyanname Nedir?” nedir sorusu kadar, E-Beyannamenin nasıl hazırlandığını da merak etmektedir. E-Beyanname gönderme işlemi, belgelerin elektronik imza veya mali mühür ile onaylanıp Gelir İdaresi Başkanlığı’nın sistemine yüklenmesiyle gerçekleştirilmektedir. E-Beyanname hazırlamak için kullanmanız gereken bazı programlar bulunur. Bu programlar aşağıdaki gibi listelenebilir:

• JVE (Java Runtime Environment): Bu program, E-Beyanname programının çalışması için kurulması gereken programlardan bir tanesidir.
• Beyanname Düzenleme Programı (BDP): E-Beyannamelerin hazırlandığı programdır. Güncellemeler çok sık gerçekleştiğinden ötürü, belirli zamanlar güncelleme kontrolü yapmak gerekebilir.
• Beyanname Düzenleme Programı Yardım (BDP Yardım): İlgili program akabinde, Beyanname Düzenleme Programı ile ilgili yaşanan sıkıntılara ve akıllarda oluşan sorulara yanıt bulmak oldukça kolaydır. 
• AdobeAcrobat Reader: PDF formatında olan belgelerin düzenlenmesi ve görüntülenmesi için gerekli olan uygulamadır. Acrobat ile E-Beyanname ve tahakkuk fişleri görüntülenebilir.

Yukarıda listelemiş olduğumuz programların hepsi, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın E-Beyanname sayfasında yer almaktadır.

Bahsi geçen Beyanname Düzenleme Programı ile belgeler hazırlanır. Hazırlık aşaması tamamlandıktan sonra, Vergi Dairesi’nden alınan kullanıcı adı ve şifre ile Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesine giriş yapılarak belgeler yüklenmelidir.

Yüklenen belgeler Vergi Dairesi tarafından incelenecek ve herhangi bir yanlışlık bulunmuyorsa, e-beyanname kabul edilerek işleme alınacaktır. Onaylandıktan sonra, mükellefe internet üzerinden tahakkuk fişi gönderilmektedir.

İlgili İçerik: İnternet Vergi Dairesi Nedir? Nasıl Kullanılır?

E-Beyanname Başvurusu Nasıl Yapılır?

E-Beyanname uygulamasını kullanabilmek için izlenmesi gereken bazı adımlar bulunmaktadır. Programlar aracılığıyla E-Beyannameler vergi dairelerine gönderilmeden önce, E-Beyanname başvurusu yapılması gerekmektedir. Tüzel veya gerçek kişiler tarafından doldurulan Elektronik Beyanname Gönderme Aracılık Yetkisi Talep Formu ile başvuru işlemi gerçekleştirilmektedir. 

Bu işlem süresince gerçek kişilerin fiilen, tüzel kişilerin ise resmi temsilcilerinin başvuru yapması gereklidir. Ardından “E-Beyanname Nasıl Hazırlanır?” başlığında bahsetmiş olduğumuz programları indirmeniz gerekmektedir. Beyannamenizi hazırladıktan sonra, belgelerinizi Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesine yükleyebilirsiniz.

E-Beyanname Başvuru Sonucu Kaç Günde Açıklanır?

E-Beyanname başvuru sonuçları, genellikle başvurunun yapıldığı tarihten itibaren 1 ila 3 iş günü içerisinde açıklanmaktadır. Ancak yoğun dönemlerde veya teknik aksaklıklar nedeniyle bu süre uzayabilir. Başvuru sonucunu takip etmek için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın online platformu üzerinden düzenli olarak kontrol yapılması tavsiye edilmektedir.

E-Beyanname ile Hangi Belgeler Gönderilebilir?

E-Beyanname ile gönderilebilecek belgeler şunlardır:

• Gelir ve Kurumlar Vergisi beyannameleri
• Katma Değer Vergisi (KDV) beyannamesi
• Muhtasar ve Prim Hizmet beyannamesi
• Geçici Vergi beyannamesi
• Damga Vergisi beyannamesi
• Çevre Temizlik Vergisi beyannamesi
• Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) beyannamesi
• Değerli Kağıtlar beyannamesi
• Emlak Vergisi beyannamesi
• Motorlu Taşıtlar Vergisi beyannamesi

Bu belgeler, vergi yükümlülüklerini elektronik ortamda hızlı ve güvenli bir şekilde beyan etmek için E-Beyanname sistemi üzerinden gönderilebilir.

E-Beyanname Nasıl Gönderilir?

E-Beyanname gönderimi, elektronik ortamda vergi beyannamelerinin sunulmasını sağlamaktadır. Adım adım nasıl gönderileceğini aşağıda bulabilirsiniz:

• E-Beyanname Programını İndirin: Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) resmi web sitesinden E-Beyanname yazılımını bilgisayarınıza indirip kurmalısınız.
• Kullanıcı Bilgileri ile Giriş Yapın: E-Beyanname sistemine giriş yapmak için vergi numaranız ve şifrenizi kullanarak giriş yapmanız gerekmektedir. Vergi numaranız ve şifreniz yoksa, bağlı olduğunuz vergi dairesinden temin edebilirsiniz.
• Beyanname Türünü Seçin: Giriş yaptıktan sonra, hangi beyannamede bulunmak istediğinizi seçmelisiniz (örneğin, Gelir Vergisi, KDV, Kurumlar Vergisi vb.).
• Beyannamenizi Doldurun: İlgili formda gerekli bilgileri doldurmalısınız. Bu bilgiler, vergi mükellefiyetinizin türüne ve beyan edeceğiniz vergi türüne göre değişiklik gösterebilir.
• Kontrolleri Yapın: Beyannamenizde eksik veya hatalı bilgi olup olmadığını kontrol etmelisiniz. Sistem, bazı hataları otomatik olarak algılayıp uyarılar verebilir.
• Elektronik İmza ile Onaylayın: Beyannamenizi göndermeden önce, elektronik imza (e-imza) veya mali mühür ile beyannamenizi onaylamanız gerekmektedir.
• Beyannameyi Gönderin: Onay işleminin ardından beyannamenizi elektronik ortamda gönderebilirsiniz. Gönderim başarılı olduğunda sistem size bir onay numarası verecektir.
• Gönderim Onayını Saklayın: Beyannamenizi başarıyla gönderdikten sonra, onay belgesini veya referans numarasını mutlaka kaydetmelisiniz. Bu belge, ileride gerekli olabilecek bir kanıt niteliği taşımaktadır.

Bu adımların ardından E-Beyannameniz başarılı bir şekilde gönderilmiş olacaktır.

E-Beyanname ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Birçok kullanıcı “E-Beyanname Nedir?” gibi soruların yanı sıra daha fazla detayı merak etmektedir. Kullanıcılar tarafından sıkça merak edilen sorular, aşağıdaki gibi özetlenebilir.

E-Beyanname Sistemine Nasıl Giriş Yapılır?

E-Beyanname sistemine giriş yapmak için öncelikle Gelir İdaresi Başkanlığı’nın resmi web sitesine giderek, sistemde kullanıcı kaydınızın olması gereklidir. Vergi numaranız ve GİB tarafından verilen şifre ile giriş yapabilirsiniz. Alternatif olarak, e-Devlet şifrenizi kullanarak da sisteme erişim sağlayabilirsiniz. Giriş yaptıktan sonra, E-Beyanname gönderimi ve diğer işlemleri kolayca gerçekleştirebilirsiniz. Eğer şifrenizi unuttuysanız, bağlı olduğunuz vergi dairesi aracılığıyla yeni bir şifre almanız mümkündür.

E-Beyanname Şifresi Nereden Alınır?

E-Beyanname şifresi, bağlı bulunduğunuz vergi dairesinden alınabilir. Şifre almak için, vergi dairesine şahsen başvurmanız ve gerekli kimlik bilgilerinizi sunmanız gerekmektedir. Ayrıca, şirketler için yetkili kişinin bu işlemi gerçekleştirmesi zorunludur. Şifre alındıktan sonra, E-Beyanname sistemine giriş yaparak elektronik beyanname işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz. Şifrenizi kaybederseniz veya unutursanız, yine vergi dairesine başvurarak yeni bir şifre talep edebilirsiniz.

E-Devlet Üzerinden E-Beyanname Verilebilir mi?

Hayır, E-Devlet üzerinden doğrudan E-Beyanname verilemez. E-Devlet, birçok kamu hizmetine erişim sağlayan bir platform olsa da, E-Beyanname gönderimi için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) E-Beyanname sistemi kullanılmaktadır. Ancak, E-Devlet üzerinden bazı vergi işlemlerini kontrol edebilir ve vergi borçlarınızı sorgulayabilirsiniz. E-Beyanname göndermek için GİB’in E-Beyanname sistemine giriş yapmanız ve işlemi oradan gerçekleştirmeniz gerekmektedir.

Kimler E-Beyanname Verebilir?

E-Beyanname gönderme yetkisine sahip olan kişi ve kurumlar aşağıdaki gibi listelenebilir:

• İl Özel İdareleri,
• KİT’ler (Kamu İktisadi Teşebbüsleri),
• Katma bütçeli daireler,
• Belediyeler ve belediyelere bağlı iktisadi kuruluşlar,
• 3568 sayılı Kanun uyarınca yetki almış olan; yeminli mali müşavirler, serbest muhasebeciler, serbest muhasebeci mali müşavirler,
• Noterler,
• 1136 sayılı Avukatlık Kanununa göre ruhsat almış Avukatlar,
• Döner sermayeli işletmeler,
• 1581 sayılı Kanuna göre kurulan Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri,
• Gayrimenkul sermaye iradı mükellefleri,
• Bir işletmeye bağlı çalışan ve 3568 sayılı Kanun gereğince ruhsata sahip olan meslek mensuplarınca muhasebeye ilişkin işlemleri yapan mükellefler,
• Yeminli mali müşavirle tam tasdik sözleşmesi imzalamış olan mükellefler.

İlgili İçerik: E-Ticaret Vergileri Nelerdir?

Kimler E-Beyanname Vermek Zorunda?

E-Beyanname verme zorunluluğu, gerçek ve tüzel kişiler, serbest meslek erbapları ve gelir veya kurumlar vergisine tabi olan tüm vergi mükelleflerini kapsamaktadır. Şirketler, serbest meslek sahipleri (örneğin avukatlar, doktorlar, muhasebeciler) ve ticari kazanç elde edenler elektronik ortamda beyanname vermek zorundadır. Bu zorunluluk, vergi işlemlerinin daha hızlı ve verimli yapılmasını sağlamak amacıyla getirilmiştir.

E-Beyanname Vermek Zorunlu mu?

2004 yılında Maliye Bakanlığı tarafından işleme konulan e-beyanname uygulamasına göre, bazı beyannamelerin elektronik ortam aracılığı ile iletilmesi zorunlu hale getirilmiştir. Bunlar;

• KDV (Katma Değer Vergisi)
• Yıllık Gelir Vergisi
• Geçici Vergi Beyannamesi
• Muhtasar Beyannameler
• ÖTV (Özel Tüketim Vergisi)
• Özel İletişim Vergisi Beyannamesi
• Kurumlar Vergisi
• Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi
• Şans Oyunları Vergisi

E-Beyanname Ne Zaman Zorunlu Oldu?

E-Beyanname, Türkiye’de 1 Nisan 2004 tarihinden itibaren zorunlu hale gelmiştir. Bu tarihten itibaren, vergi beyannamelerinin elektronik ortamda sunulması, vergi mükellefleri için zorunlu bir uygulama olmuştur. Bu sistem, vergi işlemlerinin daha hızlı, güvenilir ve düzenli bir şekilde yürütülmesini amaçlamaktadır.

Beyanname Verilmezse Ne Olur?

Beyannameler iki farklı şekilde teslim edilmektedir. Bu yöntemlerden ilki kağıt üzerinde, diğeri ise elektronik ortamda gerçekleşir. Bazı beyannameler ise yalnızca elektronik ortamda verilmek zorunda olabilir. Eğer ilgili beyannameler verilmezse, uygulanabilecek üç farklı beyanname cezası bulunur.

Bu cezalar aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Usulsüzlük cezası
• Vergi cezası
• Kaçakçılık cezası

Beyanname Vermeme Cezası Ne Kadar?

2023 yılında beyanname vermemenin cezası, durumlara bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

• Birinci sınıf tüccarlar ve meslek erbabı konusunda 7.500 TL
• İkinci sınıf tüccarlar ve defter tutan çiftçiler için 3.700 TL
• İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler için 1.900 TL

Yukarıda belirtilen cezalar, ödenmesi son derece önemli olan güncel beyanname cezalarıdır. Yürürlüğe girmiş olan kararname ile belirlenmiş bu cezalar vaktinde ödenmediği takdirde, belirli yüzdeler üzerinden daha fazla artış göstermektedir. Bahsi geçen bu cezalar, türüne ve beyanname konusuna bağlı olarak farklılık gösterebilir.

İlgili İçerik: Kümülatif Vergi Matrahı Nedir?

E-Beyanname Düzenlemek için Hangi Programları Kullanabilirim?

E-Beyanname düzenlemek için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın sunduğu E-Beyanname Yazılımı en yaygın kullanılan programdır ve resmi web sitesinden indirilebilir. Ayrıca, serbest meslek erbapları ve küçük işletmeler için Defter-Beyan Sistemi kullanılabilir. Bunun yanı sıra, Logo, Mikro, Zirve gibi muhasebe yazılımları da beyannamelerin hazırlanmasına ve E-Beyanname sistemi üzerinden gönderilmesine olanak tanımaktadır. Bu programlar, vergi beyannamelerinin elektronik ortamda hızlı ve güvenli bir şekilde düzenlenmesini sağlayacaktır.

Hatalı Hazırlanan Beyanname Tekrar Düzenlenebilir mi?

Yasal süreçler içerisinde tamamlanan bir beyannamenin eksik veya hatalı olması durumunda; mükellef tarafından düzenlenip yeniden verilen beyannameye, düzeltme beyannamesi denir.

Daha önce verilen ve hatalı bulunan bir beyannamenin düzenlenebilmesi için üzerinde durulması gereken bazı detaylar vardır. Düzeltme beyannamesinde gerçekleştirilmesi gereken süreye ve hata olan beyannamenin hangi yollarla yapıldığına dikkat edilmesi gerekir. Düzeltme beyannamesini hazırlarken, bir önceki beyannamede yapılan hata ve eksiklikleri, yeni beyannameye eklemeniz ve bu şekilde teslim etmeniz gerekir.

E-Beyanname Nasıl Onaylanır?

E-Beyanname’nin onaylanması için beyannameniz hazırlandıktan sonra, elektronik imza (e-imza) veya mali mühür kullanmanız gerekmektedir. E-imza, bireysel mükellefler için uygunken, mali mühür ise tüzel kişiler (şirketler) tarafından kullanılmaktadır. Beyannamenizi E-Beyanname sistemine yükledikten sonra, e-imza ya da mali mühür aracılığıyla onay işlemini tamamlayabilirsiniz. Onay işlemi başarıyla gerçekleştikten sonra, sistem size bir onay numarası verecektir. Böylece beyannameniz resmî olarak gönderilmiş olacaktır.

E-Beyanname Vermek Güvenli mi?

E-Beyanname vermek, gerekli güvenlik önlemleri alındığında güvenlidir. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), E-Beyanname sisteminde kullanılan elektronik imza (e-imza) ve mali mühür gibi güvenlik protokolleri ile kullanıcı bilgilerini koruma altına almıştır. Ayrıca, sistemin şifreli bağlantıları ve veri güvenliği standartları, mükelleflerin bilgilerini güvenli bir şekilde iletmelerini sağlayacaktır. Bu nedenle, doğru ve güvenli bir şekilde kullanıldığında, E-Beyanname vermek hızlı ve güvenli bir yöntemdir.