Yazılımların ve programların aralarında veri alışverişi yapmasını sağlayan API, yavaş yavaş günlük hayatımıza da girmeye başladı. Özellikle e-ticaret ile uğraşan birisiyseniz, API terimi ile büyük ihtimalle karşılaşmışsınızdır. Yazılım dünyasından uzak olanlar için, API kavramı başlangıçta anlamsız gelebilir. Bu kavramı anlamanıza yardımcı olmak ve ne işe yaradığı hakkında bilgi vermek amacıyla bu yazımızda API nedir? sorusuna cevap vereceğiz.
API Nedir?
Tam açılımı “Application Programming Interface” olan API, Türkçe’de “Uygulama Programlama Arayüzü” anlamına gelir. API, yazılımların, başka yazılımlarda tanımlanmış işlevleri kullanmalarını ve aralarında veri aktarımı yapabilmelerini sağlar. Yani API, birden fazla bilgisayar programı ve yazılımının birbiri ile iletişim kurmasını sağlayan yazılım arayüzü olarak tanımlanabilir.
Uygulama programlama arayüzünü (API), yazılımlar için tasarlanmış bir kullanıcı arayüzü (UI) olarak düşünebiliriz. Kullanıcı arayüzleri, kullanıcıların bilgisayar programları ile iletişim kurmasını sağlar. API ise bilgisayar programlarının birbirleri ile iletişim kurmasına aracı olur.
Örnek vermek gerekirse, Instagram’a bir gönderi yüklediğiniz zaman arka plandaki yazılımda gerçekleşen değişikliklerden haberdar olmazsınız ve yazılıma herhangi bir ekleme yapmanız gerekmez. Instagram’ın kullanıcı arayüzünden yaptıklarınız otomatik olarak arkadaki yazılıma ne yapılması gerektiğini iletir ve işlem gerçekleşmiş olur.
Aynı şekilde bir bilgisayar programı, API ile başka bir bilgisayar programına bağlanabilir. A ve B programlarını API ile entegre ettiğimizi düşünelim. Entegrasyon kurulduktan sonra A programı, B programından veri alabilir ve bu verileri kendisi gösterebilir. Veya B programından herhangi bir işlemi gerçekleştirmesini isteyebilir. A programı bu verilerin nasıl işlendiğini veya işlemin nasıl gerçekleştiğini bilmez. Tıpkı kullanıcı arayüzünde olduğu gibi, sadece gerekli mesajları API yoluyla iletir ve B programı bu mesajlara uygun olarak istenilen işlemleri gerçekleştirir.
İlgili İçerik: Entegrasyon Nedir?
API Key Nedir?
Türkçe’ye Uygulama Programlama Arayüzü Anahtarı olarak çevrilebilen API Key, API’ya ulaşan veya API çağrısı yapan kullanıcıları ve uygulamaları belirlemek ve erişim izni vermek için kullanılır. API Key, yani API anahtarları, kullanıcı ve uygulamalara erişim izni vermek için kullanılmasının yanı sıra, aynı zamanda kullanımı takip etmek için kullanılır. Bu sayede hangi uygulama veya kullanıcının API’ı ne şekilde kullandığı öğrenilebilir.
API anahtarları aşağıdaki amaçlar için kullanılabilir:
- Anonim trafiği engellemek
- API çağrısı sayısını kontrol etmek
- API kullanımlarını takip etmek
- Erişim izinlerini takip etmek
İlgili içerik: NFC Nedir?
API Nerelerde Kullanılır?
Uygulama Programlama Arayüzü’nün kullanım alanı bir hayli geniştir. Günlük hayatımızdaki birçok farklı yerde de API kullanıldığını gözlemleyebiliriz. Özellikle sıklıkla internet ve web tabanlı uygulamalar kullanıyorsanız, büyük ihtimalle gün içerisinde onlarca, hatta yüzlerce farklı API çağrısına sebep oluyorsunuzdur.
İşte API kullanım alanlarından bazıları:
- Web tabanlı sistemler ve uygulamalar
- Veri tabanları ve veri yönetimi
- İşletim sistemleri
- Remote cihazların ve uygulamaların kontrolü, bağlantısı
- Bulut tabanlı teknolojiler
Kısacası, bir uygulamanın başka bir uygulama ile iletişim kurması gereken her alanda API teknolojisinden faydalanmak mümkündür.
API Nasıl Çalışır?
Birçok API bir uygulama ve internet sunucusu arasında yer alır. Bir kullanıcı, bu uygulamadan bir işlemi yapmak istediğinde, uygulama da internet sunucusuna API yoluyla yapılması gereken işlemi gönderir. Böylece uygulama üzerinden yapılması istenilen işlem, efektif bir şekilde internet sunucusu ile yapılmış ve sonuçlar uygulama ekranına dönmüş olur.
Kısacası, bu örnekte API, uygulama ve internet sunucusu arasındaki bir iletişim aracıdır. Tabii ki API’ın çalışma prensibi uygulamalar ve internet sunucuları ile sınırlı değildir. Birbiriyle iletişim kurması gereken bütün makineler ve sistemler arasında API kullanılabilir.
İlgili içerik: NFT Nedir?
API Ne İşe Yarar?
Günlük hayatımızda sıklıkla karşılaştığımız API teknolojisinin temel kullanım amacı sistemlerin, uygulamaların ve makinelerin birbirleri ile iletişim kurmalarını, böylece etkileşime girmelerini sağlamaktır. Farklı sistem ve uygulamaların birbirleri ile iletişime girmesi sayesinde elde ettiğimiz faydalardan bazıları aşağıdaki gibidir:
- Farklı uygulamalar birbirlerine entegre olabilir, böylece bir uygulama içerisindeyken, başka bir uygulamanın özelliklerini kullanabilirsiniz.
- Bir veri tabanından alınan veriler, başka bir uygulama üzerinde gösterilebilir.
- İnternet sitelerine, başka sistemlerdeki bilgiler kullanılarak giriş yapılabilir. (Google veya Facebook bilgileri ile hesap açabilme özelliği)
- İnternet üzerinde üçüncü şahıs hizmetler üzerinden ödeme yapılabilir.
- E-ticaret siteleri ve diğer internet sitelerine başka uygulamalar entegre edilerek daha fazla özellik eklenebilir.
Tabii yukarıda anlattıklarımız API’lar ile yapılabileceklerden sadece bazılarıdır. Kısaca açıklamak gerekirse, modern teknolojinin birçok farklı alanında API ile karşılaşıyoruz.
API Türleri Nelerdir?
Kullanım şekilleri ve erişim yollarına bağlı olarak internet uygulamalarında kullanılan ve kabul gören 4 API türü vardır. Public, Partner, Private ve Composite olarak bilinen bu API türlerini aşağıda açıklayacağız.
Public API Nedir?
Bütün yazılımcıların ve şirketlerin kullanımına açık olan API türüne Public API adı verilir. Bu API’lara herkesin ulaşması ve kullanım şartlarını ihlal etmeden kullanması mümkündür. Open API olarak da bilinen bu terimi Türkçe’ye Açık API veya Açık Kaynak API’ları olarak çevirebiliriz.
Private API Nedir?
Diğer adıyla Internal API olarak da bilinen Private API, sadece belirli bir şirket veya kurum içerisinde kullanılması amaçlanan API’lardır. Genellikle dışarıdan erişime izin verilmez ve yüksek güvenlik önlemleriyle korunurlar.
Temel amaçları ise belirli bir şirketin iç sistemlerini ve verilerini birbirlerine bağlamaktır. Örnek vermek gerekirse, bir şirketin finansal sistemi ve insan kaynakları sistemlerini birbirlerine bağlamak için kullanılabilirler. Bu kavram Türkçe’ye Kapalı API olarak çevrilebilir.
Partner API Nedir?
Sadece özel olarak seçilen ve yetkilendirilen dış yazılımcıların, şirketlerin ve kullanıcıların erişebildiği API’lara, Partner API adı verilir. Genel olarak bu API’lar şirketler arasındaki aktiviteleri gerçekleştirmek için kullanılırlar.
Erişim sadece belirli ortaklara açık olduğu için alınan güvenlik önlemleri de daha fazladır. Bu sayede özel olarak belirlenen sistemler tam olarak bağlanırken, diğer sistemlere verilecek erişim kısıtlanabilir. Yani bir şirket, otomatik e-fatura hazırlanmasını sağlayan başka bir şirketin kendi satış bilgilerine erişmesini sağlarken, diğer sistemlerine erişimlerini engelleyebilir.
Composite API Nedir?
Birden fazla API’ın belirli bir düzende çalışması sayesinde benzer veya ayrı işlemlerin gerçekleşmesini sağlayan API türüne Composite API adı verilir. Böylece daha karmaşık işlemlerin yapılması sağlanabileceği gibi önceden tek bir API ile yapılan işlemlerin daha hızlı gerçekleştirilmesi de sağlanabilir.
API Protokolleri ve Mimarileri Nelerdir?
API’lar verilerin ve işlemlerin sistemler arasında iletilmesi için kullanılırlar, bu da belirli protokol ve mimarilerin uygulanmasını gerektirir. Bu protokol ve mimarilere ise API formatları adı verilir. Günümüzde yaygın olarak kullanılan üç API formatını REST, RPC ve SOAP olarak sıralayabiliriz.
REST API Nedir?
Açılımı “Representational State Transfer Architecture” olan REST, günümüzde API mimarisinde en çok kullanılan formatlardan birisidir. REST, API’ların front end ve back end kısımlarını birbirlerinden ayırır. Bu sayede API geliştirilmesi ve uygulanması konusunda esneklik sağlanmış olur.
RPC API Nedir?
Açılımı “Remote Procedural Call” olan RPC, birden fazla parametreyi gönderip, sonuç almak için kullanılan bir API formatıdır. REST API daha çok dosya ve veri alışverişi için kullanılırken, RPC tamamlanması gereken eylem ve işlemleri gönderebilir, böylece bir sistemin, başka bir sisteme herhangi bir işlemi yaptırtması için kullanılabilir. RPC API; JSON ve XML olarak iki farklı veri dili kullanabilir.
XML bayilik hakkında detaylı bilgi almak için ilgili içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz!
SOAP API Nedir?
Açılımı “Simple Object Access Protocol” olan SOAP, Dünya Çapında Ağ Konsorsiyumu (World Wide Web Consortium) tarafından kabul edilen veri iletim standartıdır ve birçok web API’ın yapımında kullanılır. SOAP API; HTTP, SMTP ve TCP gibi internet üzerinde kullanılan iletişim protokollerinin büyük bir kısmını destekler.
API Örnekleri Nelerdir?
Dünya üzerinde kullanılan binlerce API vardır ve sistemler arasında iletişim kurulmasından, internet hesaplarına girişin kolaylaştırılmasına kadar birçok farklı amaç için kullanılabilirler. Geliştiriciler tarafından popüler olarak kullanılan API’lardan bazılarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
- Skyscanner API
- Open Weather Map API
- REST Countries v1 API
- Yahoo Finance API
- NasaAPI
- Currency Exchange API
- Booking API
E-Ticaret Siteleri için API Neden Önemlidir?
API’ların kullanılması sayesinde, e-ticaret sitelerinin farklı hizmet altyapıları kullanan fonksiyonları birbirlerine bağlanabilir. Böylece tek bir arayüz kullanılarak, birçok farklı fonksiyona erişim sağlanır.
Örnek vermek gerekirse, API’lar sayesinde e-ticaret siteleri, e-fatura sağlayıcılarına otomatik olarak fatura bilgileri gönderebilir, Trendyol ve Hepsiburada gibi pazaryerlerine ürünlerini otomatik olarak aktarabilir.
Kısacası, API’lar e-ticaret şirketleri için birçok farklı kolaylık sağlar ve karmaşık işlemlerin sadece tek bir panel üzerinden gerçekleştirilmesine öncü olur. Bu yüzden API nedir sorusunun cevabını bilmek e-ticaret yapan insanlar için büyük önem taşır.
API öncelikli bir yaklaşıma sahip olan ikas e-ticaret altyapısı ile birbirinden farklı birçok hizmet altyapısına bağlanabilir, böylece e-ticaret sitenize ihtiyacınız olan bütün fonksiyonları rahatlıkla ekleyebilirsiniz.
İlgili içerik: E-Ticaret Nasıl Yapılır?
API ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
API Nasıl Ortaya Çıkmıştır?
API teriminin tanımı, ilk kez 1974 yılında Cristopher J. Date tarafından yazılan “The Relation and Network Approaches: Comparison of the Application Programming Interface” adlı makalede kullanılmıştır. 2000 yılında ise, Salesforce bilgisayar bilimciler tarafından ilk API sayılan programı geliştirmiştir. Aşağı yukarı aynı zamanlarda, Amazon ve eBay‘de yazılımcıların ulaşabileceği kendi API‘larını geliştirmişlerdir. Bundan sonra ise yavaş yavaş API geliştirmek çoğu teknoloji şirketinin önceliklerinden birisi haline gelmiştir.
Wi-Fi API Nedir?
Wi-Fi API, bir cihazın kendi etrafındaki uygun Wi-Fi bağlantılarını keşfetmesini ve bağlanmasını sağlayan API’a verilen isimdir. Böylece kablosuz ağ bağlantısı ve kablosun profil yönetimi sağlanabilir.
JSON API Nedir?
JSON API, uygulamaların birbirleri ile iletişim kurmasını sağlayan ve JSON veri formatını kullanan API çeşitlerine verilen isimdir. JSON, hem insanlar hem makineler tarafından kolay anlaşılması için tasarlanmış bir veri formatıdır. Bu sebeple bir çok modern API tarafından kullanılır.
İlginizi Çekebilecek İçerikler:
